وقتی ری تاملینسون (Ray Tomlinson) درگذشت، گوگل در واکنش به فوت این نابغه کمتر شناخته شده نوشت: «متشکریم آقای تاملینسون که ایمیل را اختراع کردید و علامت @ را برای آن در نظر گرفتید.» اولین ایمیل توسط این نخبه برنامه‌نویسی در سال ۱۹۷۱ (یعنی ۵۰ سال پیش) با همین ساختاری که ما امروز استفاده می‌کنیم، ارسال شد. تقریباً هیچ ابزار و بستری در حوزه فناوری اطلاعات وجود ندارد که با حفظ کارکرد اولیه خود این همه مدت پراستفاده باقی مانده باشد. ایمیلها توانستند نامه‌نگاری سنتی را کاملاً دگرگون کنند، اولین روش فراگیر احراز هویت آسان از طریق ایمیل ایجاد شد و ایمیل حریم خصوصی در حوزه فناوری اطلاعات را نه فقط برای متخصصین، بلکه برای عموم مردم ملموس و قابل فهم کرد.
یکی از مهم‌ترین دلایلی که ایمیلها با وجود پیدایش صدها پیام‌رسان و رسانه اجتماعی همچنان مورد توجه هستند همین قابل اعتماد بودن آن‌هاست. کارشناسان معتقدند پیام‌‌رسان‌ها، شبکه‌های اجتماعی و ابزارهای مشابه نه‌تنها جای ایمیل را نگرفتند، بلکه کمک کردند پیام‌های کوتاه، نامه‌های غیرضروری و گفت‌وگوی‌های غیر مهم روزانه از ایمیلها به رسانه‌های اجتماعی کوچ کنند و کاربرد ایمیلها خاص‌تر شود، به شکلی که تا مدت‌ها نمی‌توان برای آن جایگزینی در نظر گرفت. از نظر حقوقی ایمیلها سند هویت و مالکیت نیز قلمداد می‌شوند و تقریباً در تمامی دعاوی حقوقی مورد استنادند.
نقش ایمیلها در ارتباطات بازاریابی
وقتی از ارتباطات در بازاریابی حرف‌می‌زنیم؛ یعنی پیام‌هایی وجود دارند که باید به‌موقع و درست ارسال شده و به خوبی دیده و شنیده شوند، همچنین پیام‌هایی هم هست که باید در بهترین زمان و شیوه ممکن به دست ما برسد. پیام‌های ارسال شده از طرف یک کسب‌وکار با هدف بازاریابی باید بتواند حداقل یکی از این سه وظیفه مهم را انجام دهد:
آگاهی‌دهنده باشد، یعنی اطلاعات مفید و کافی ارسال کند. متقاعدکننده باشد، یعنی به مخاطب یا مشتری بقبولاند که ما انتخاب بهتری نسبت به سایرین هستیم. ترغیب‌کننده باشد، یعنی مخاطب و مشتری را به انجام کاری سوق دهد.
این داستان ارتباطات بازاریابی است و ایمیل اولین و بااعتمادترین ابزاری است که می‌تواند در بستر اینترنت هر سه هدف مهم ارتباطی را به خوبی مدیریت کند.
هر فرایند بازاریابی می‌تواند بین یک کسب‌وکار و مصرف‌کننده یا بین دو کسب‌وکار صورت پذیرد. بازاریابی بین فروشنده و مصرف‌کننده نهایی، بازاریابی Business to Consumer است که به اختصار بازاریابی B2C نامیده می‌شود و رایج‌ترین و قدیمی‌ترین نوع بازاریابی است. نوع دیگری از بازاریابی وجود دارد که الزاماً فروشنده و خریدار مصرف‌کننده نهایی نیستند. این نوع بازاریابی که بین دو کسب‌وکار انجام می‌شود بازاریابی Business to Business است که به اختصار بازاریابی B2B نامیده می‌شود.
ارتباطات بازاریابی در تمام نوع بازاریابی وجود دارد، اما در بازاریابی بین دو کسب‌وکار یا دو سازمان شکل ارتباط با بازاریابی بین فروشنده و مصرف‌کننده کاملاً متفاوت است. مصرف‌کننده‌ها خریداران خرد هستند و دارای تنوع جمعیت و سلیقه متفاوت، در صورتی که در بازاریابی بین دو کسب‌وکار این تنوع معمولاً به این گستردگی وجود ندارد.
اهمیت ایمیل در کسب‌وکارها و سازمان‌ها
کسب‌وکارها و سازمان‌ها معمولاً مراودات و مبادلات مالی تجاری وسیعی با یکدیگر دارند. این حجم تبادلات مالی وقتی در کنار شخصیت حقوقی و رسمی آن‌ها قرار گیرد به خوبی نشان می‌دهد که هیچ ابزار و بستری به غیر از ایمیل نمی‌تواند وجه قانونی، رسمی و جامع یک مکاتبه تجاری را پوشش دهد.
معمولاً دو شرکت معتبر در پیام‌رسان با یکدیگر درباره مسائل مالی و تجاری مذاکره نمی‌کنند و این روزها خبری از پستچی‌های کاغذ ببر هم نیست. شکل نامه‌نگاری و پیوست کردن مستندات به صورت رسمی برای کسب‌وکارها اهمیت زیادی دارد و ایمیل مارکتینگ بخش مهمی از بستر ارتباطی کسب‌وکارها و سازمان‌ها است. بنابراین اگر فروشنده کالا یا خدمتی هستید که طرف خرید شما یک کسب‌وکار یا سازمان است، اطمینان داشته باشید که ایمیل شما حتماً خوانده شده و حتی اگر قرار باشد درخواست شما رد شود، روال آن با پاسخ رسمی همراه خواهد بود.
این موضوع به خوبی نشان می‌دهد که جایگاه ایمیل در یک سازمان یا کسب‌وکارِ رسمی چقدر متفاوت از اشخاص حقیقی و مصرف‌کننده‌های نهایی است. دسترسی به ایمیل‌های رسمی شرکت‌ها و سازمان‌ها به مراتب آسان‌تر از ایمیل اشخاص است و اگر خدمت یا کالایی دارید که گروهی از سازمان‌ها و کسب‌وکارها مشتری اولیه‌ی آن هستند به آسانی می‌توانید بدون استفاده از روش‌های نامتعارف جمع‌آوری ایمیل، به آدرس‌های فعال آن‌ها دسترسی داشته باشید؛ کاری که معمولاً در مورد اشخاص حقیقی ساده و مؤثر نیست.
ایمیل مارکتینگ و اتوماسیون‌های اداری و سازمانی
سازمان‌ها و کسب‌وکارها از بسترها و ایمیل‌های اختصاصی خودشان برای ارتباطات استفاده می‌کنند. اکثر این ایمیلها متصل به فضای میزبانی، وب‌سایت یا برنامه اتوماسیون اداری اختصاصی آن‌هاست. وقتی پیامی برای آن‌ها ارسال کنید، این پیام به صورت خودکار در چرخه مکاتبات اداری آن‌ها قرار می‌گیرد، پیگیری می‌شود، به شخص مربوطه ارجاع داده شده و در نهایت شما می‌توانید به نتیجه مهمی در مورد ایمیل ارسال شده خودتان برسید که آیا آن سازمان یا کسب‌وکار می‌تواند خریدار بالقوه یا بالفعل محصول باشد یا خیر. سازمان‌ها و کسب‌وکارها ایمیل‌های مرتبط با فعالیت کاری خودشان را حتی اگر تبلیغ باشد دوست دارند. شما به سادگی در فهرست هرزنامه‌ها (Spam) قرار نمی‌گیرید، این مزیتی است که اشخاص حقیقی کمتر از آن برخوردارند.
ما در این مطلب تلاش کردیم با نگاهی به مقوله ارتباطات بازاریابی، جایگاه واقعی ایمیل مارکتینگ را در روند بازاریابی بین دو سازمان یا کسب‌وکار مورد تأکید قرار دهیم. طبیعی و بدیهی است که همه مزایای جامع ایمیل مارکتنیگ مثل ارزان بودن، سریع بودن، قابلیت تحلیل آماری سریع و سایر مزایای دیگر در اینجا هم وجود دارد.
اگر کسب‌وکار یا سازمان هستید و یک کسب‌وکار و سازمان دیگر می‌تواند مشتری بالقوه شما باشد، ایمیل فراتر از یک ابزار ارسال پیام و محتوای چندرسانه‌ای است. شما با هر ایمیل بخشی از نظم، دانش، شناخت و تسلط کاری خودتان را ارسال می‌کنید و آن‌ها به همه این جزئیات توجه می‌کنند.
