در چند سال گذشته محبوبیت رمزارزها در جهان و ایران روز‌به‌روز در حال افزایش است. فعالیت روزافزون بسیاری از بانک‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌های بزرگ صنعتی در بازار رمزرازها و انتخاب رمزارز بیت‌کوین به‌عنوان پول قانونی کشور السالوادور گواهی بر این موضوع است. در کنار این موارد، درآمدزایی از طریق سرمایه‌گذاری در رمزارزها، رشد قیمت رمزارزها و توسعه زیرساخت و بهبود خدمات صرافی‌های رمزارز باعث شده تا سرعت رشد و محبوبیت این بازار در میان ایرانیان سیر صعودی داشته باشد.
به‌تازگی گزارش رشد و توسعه تترلند، پلتفرم تخصصی تبادل تتر در چهارمین سال فعالیت این صرافی رمزارز ایرانی منتشر شده است. تترلند با ارائه اطلاعات و جزئیات کافی در این گزارش درباره سازوکار تبادل تتر در میان فعالان ایرانی حوزه رمزارزها، سعی کرده تا به شفافیت بیشتر این بازار کمک کند. در این مقاله در ابتدا به معرفی صرافی تترلند و کاربرد تتر در بازار رمزارزها پرداخته‌ایم؛ سپس بازار معاملات رمزارز تتر در ایران را مطالعه کرده و در پایان رفتار کاربران ایرانی در این بازار را بررسی می‌کنیم.
تترلند پلتفرم تخصصی خریدوفروش رمزارز تتر (USDT) در ایران است. تتر یکی از محبوب‌ترین ارزهای پایدار (Stablecoin) در بازار ارزهای دیجیتال است. ارزهای پایدار، رمزارزهایی هستند که از روش‌های مختلفی برای ثابت نگه‌داشتن ارزش آن‌ها استفاده می‌شود. تتر نیز برای این کار از پشتوانه دلاری بهره‌مند است و ارزش ۱ تتر تقریباً معادل ۱ دلار است. از مزایای اصلی تتر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نقدشوندگی بالا
- کارمزد به‌صرفه معامله
- تبدیل راحت‌تر تتر به رمزارزهای دیگر
- جابه‌جایی آسان رمزارز بین صرافی‌ها
- امکان تبدیل سریع رمزارزهای دیگر در زمان‌ها بی‌ثباتی بازار رمزارزها
تترلند به سرمایه‌گذاران و معامله‌گران رمزارز ایرانی کمک می‌کند تا تومان را به تتر و بالعکس تبدیل کنند. گروه‌های مختلفی از مردم می‌توانند از تترلند استفاده کنند که عبارت‌اند از:
- معامله‌گران رمزارز: استفاده از تتر با قابلیت نقدشوندگی بالا و کارمزد به‌صرفه در انجام معامله رمزارزها
- استخراج‌کنندگان رمزارز (Miner): برای تبدیل پاداش خود به دارایی‌های دیجیتال بر بستر بلاک‌چین‌های مختلف
- کسب‌وکارهای رمزارزی: دسترسی به واسط برنامه‌نویسی کاربردی (API) تترلند برای ارائه رمزارز تتر به کاربران
- انتقال‌دهندگان دارایی به داخل و خارج از کشور: انتقال سریع و بدون دردسر پول به داخل و خارج از کشور
- صادرکنندگان و واردکنندگان: انجام تراکنش‌های مالی بین‌المللی با توجه به برابری یک‌به‌یک تتر و دلار
بازار رمزارز ایران، فعالیت بیش از ۳۳۷ پلتفرم تبادل رمزارز
تا پایان سال ۱۴۰۰ و بر اساس گزارش تترلند، ۳۳۷ وب‌سایت یا اپلیکیشن در کنار ۳۹ گروه یا کانال تلگرامی به‌عنوان صرافی رمزارز فعال هستند. تعداد وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌های فعال ۱۷۰٪ رشد نسبت به سال ۱۳۹۹ را تجربه کرده است. همچنین تعداد صرافی‌های شناسایی‌شده بیش از سه برابر صرافی‌های فعال است. این موضوع نشان‌دهنده روند روبه‌رشد بازار تبادل رمزارز در ایران و جذابیت این حوزه برای سرمایه‌گذاران و فعالین اقتصادی است.
بیش از ۸۰٪ صرافی‌های فعال کمتر از ۱۰ هزار کاربر و کمتر از ۵٪ آن‌ها بیش از ۱۰۰ هزار کاربر دارند. طبق تخمین بخش تحقیق و توسعه بازار تترلند، در سال ۱۴۰۰ روزانه به‌طور متوسط ۱۰۴ میلیون دلار در صرافی‌های رمزارز ایرانی مبادله می‌شود. در سال ۱۳۹۹ حجم روزانه مبادله رمزارز در صرافی‌های رمزارز ایرانی ۲۳ میلیون دلار بوده که در سال ۱۴۰۰ رشد ۳۵۰٪ داشته است. با توجه به اینکه میانگین حجم معاملات روزانه رمزارز در جهان ۱۲۰ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود، می‌توان گفت که در حدود ۰.۱٪ از مبادلات جهانی رمزارز در روز در ایران انجام می‌شود.
بر اساس اطلاعات موجود در گزارش تترلند، معاملات رمزارز در ایران به دو صورت انجام می‌شود:
- معامله رمزارز در پلتفرم‌های تبادل رمزارز
- معامله رمزارز در خارج از پلتفرم‌های تبادل رمزارز به‌صورت شخص‌به‌شخص، واسطه‌ها، توزیع‌کنندگان، صرافی‌های سنتی و بین صرافی‌های رمزارز
در شکل زیر سهم هر یک از این روش‌ها به تفکیک تعداد و ارزش معاملات قابل‌مشاهده است.
همان‌طور که در دو نمودار بالا مشخص است، با وجود اینکه ۹۷٪ از تعداد تراکنش‌ها در پلتفرم‌های تبادل رمزارز انجام می‌شود؛ اما تنها ۵۷٪ ارزش معاملات در این بسترها صورت می‌گیرد. به همین دلیل می‌توان نتیجه‌گیری کرد که معاملات با ارزش بالا در خارج از پلتفرم‌های تبادل رمزارز صورت می‌گیرد. این موضوع نشان می‌دهد که معامله‌گران و سرمایه‌گذاران خرد بیشتر از این بسترها استفاده می‌کنند و معامله‌گران بزرگ مانند واردکنندگان، صادرکنندگان، سرمایه‌گذاران و استخراج‌کنندگان بزرگ بازار رمزارزها در ایران از پلتفرم‌های تبادل رمزارز کمتر استفاده نمی‌کنند.
رشد ۷ برابری فعالیت معامله‌گران رمزارز در پلتفرم‌های ایرانی
میزان فعالیت معامله‌گران رمزارزها، به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین بازیگران این حوزه، نشان‌دهنده میزان رشد و توسعه این بازار است. رصد و بررسی رفتار معامله‌گران رمزارز ایرانی می‌تواند نمایی از بازار رمزارزهای ایران را به ما نشان دهد. طبق گزارش تترلند، فعالیت معامله‌گران رمزارز ایرانی در پلتفرم‌های معاملاتی ایرانی از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ بیش از ۷ برابر رشد کرده است. با اینکه در سال ۱۳۹۷ تنها ۷٪ ارزش معاملات رمزارز در ایران در پلتفرم‌های معاملاتی ایرانی انجام می‌شد، در سال ۱۴۰۰ پلتفرم‌های ایرانی توانسته‌اند با رشد چشمگیری سهمی تقریباً برابر با پلتفرم‌های خارجی از ارزش معاملات معامله‌گران رمزارز ایرانی کسب کنند. گسترش زیرساخت، افزایش تعداد پلتفرم‌های معاملاتی ایرانی، محدودیت و ممنوعیت فعالیت کاربران ایرانی در پلتفرم‌های خارجی از عمده دلایل این اتفاق است.
گزارش تترلند نشان می‌دهد ۷۹٪ تبادلات رمزاری در ایران برای تبدیل رمرزارزها و تومان به یکدیگر است. از میان تبادلات رمزارز و تومان، ۲۵٪ متعلق به تبدیل تتر به تومان و بالعکس است. بنابراین می‌توان گفت در حدود ۲۰٪ از معاملات رمزارز در ایران، معادل ۸ میلیارد دلار مربوط به مبادلات تومان و تتر است. در صورتی که نرخ دلار را ۳۰ هزار تومان در نظر بگیریم، مجموع ارزش سالانه معاملات مربوط به مبادله تتر و تومان در ایران را می‌توان ۲۴۰ هزار میلیارد تومان تخمین زد.
رشد بیش از ۴۰۰٪ تعداد کاربران تترلند در سال ۱۴۰۰
تعداد کاربران تترلند در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال گذشته رشد ۴۳۳٪ داشته است. کاربران تترلند در سال ۱۴۰۰ بیش از ۲۳ میلیون بازدید از سایت و اپلیکیشن این صرافی رمزارز تتر انجام داده‌اند. همچنین اپلیکیشن تترلند تا به امروز بیش از ۸۱۶ هزار نصب داشته و در حال حاضر بیش از ۲۳۷ هزار نصب فعال دارد.
در شکل زیر سهم بسترهای مختلف از بازدید و معاملات در بسترهای تترلند دیده می‌شود. طبق نمودار کاربران تترلند بیشتر از گوشی هوشمند خود برای رصد و معامله رمزارزها استفاده کرده‌اند. ۷۷٪ از بازدیدها و ۸۸٪ از تعداد تراکنش‌های تترلند از طریق گوشی‌های هوشمند صورت گرفته است. با وجود اینکه ۲۳٪ بازدید کاربران در بستر دسکتاپ انجام شده، اما نیمی از آن‌ها انجام معامله خود را از طریق گوشی‌ها هوشمند، به‌خصوص اپلیکیشن تترلند، انجام داده‌اند.
۹۳٪ از کاربران تترلند حداقل یک سفارش خرید و ۳۶٪ آن‌ها حداقل یک سفارش فروش تتر داشته‌اند. این اعداد نشان‌دهنده ورود کاربران ایرانی به بازار معامله رمزارزها است که در سال گذشته استقبال قابل‌توجهی از این بازار داشته‌اند. بر اساس آمار اتاق بازرگانی، تخمین زده می‌شود که تا پایان سال ۱۳۹۹ بیش از ۱۲ میلیون ایرانی دارای رمزارز هستند.
اغلب کاربران ایرانی با هدف ورود به حوزه معامله‌گری رمزارزها در تترلند به خریدوفروش تتر پرداخته‌اند. ۶۸٪ تعداد و ۵۳٪ ارزش تراکنش‌های تترلند با هدف معامله رمزارزها صورت گرفته است. سرمایه‌گذاری دلاری برای حفظ ارزش پول و مبادلات مالی از دیگر اهداف کاربرانی ایرانی برای مبادله تتر بوده است.
میانگین ۱۷ میلیون تومانی ارزش تراکنش تتری هر کاربر تترلند
در سال ۱۴۰۰ به‌طور میانگین ۱۰ تراکنش توسط هر کاربر در تترلند انجام شده که نسبت به سال گذشته رشد ۷۰۰٪ داشته است. بیشترین تعداد و ارزش تراکنش‌ها در ماه آبان و کمترین تعداد و ارزش تراکنش‌ها در تیر ماه بوده است. در همین بازه زمانی، قیمت بیت‌کوین در تیر ۱۴۰۰ به کمترین ارزش خود در سال ۱۴۰۰(۳۰ هزار دلار) و در آبان ۱۴۰۰ به بیشترین ارزش خود در سال ۱۴۰۰ (۶۷ هزار دلار) رسیده است. مقایسه تعداد و ارزش تراکنش‌های تتری با ارزش بیت‌کوین نشان می‌دهد که با افزایش قیمت بیت‌کوین معامله‌گران بیشتری وارد بازار شده‌اند.
در سال ۱۴۰۰ میانگین ارزش هر تراکنش در تترلند ۶۳۷ تتر بوده است. با توجه به میانگین نرخ ۲۷ هزار تومانی تتر در سال ۱۴۰۰، میانگین ارزش هر تراکنش در تترلند ۱۷ میلیون تومان تخمین زده می‌شود.
چشم‌انداز تترلند
تترلند در سال ۱۴۰۱ قصد دارد در حوزه‌های زیر دست به توسعه و گسترش کسب‌وکار خود بزند:
- توسعه و بهبود خدمات تترلند شامل:
- بهبود کیفیت خدمات تبادل تتر
- تنوع بیشتر در خدمات پرداخت و تسویه
- توسعه ساختار معاملاتی مبتنی بر API
- امکان تبادل فوری تتر با سایر رمزارزها
- ارائه خدمات اعتباری به‌منظور سهولت در تبادل رمزارزها
- گسترش ارائه خدمات پرداخت رمزارزی و تبادل رمزارزها به کسب‌وکارها
- انتقال امن و آسان پول به خارج کشور از طریق رمزارزها با وجود اعمال تحریم‌ها علیه ایران
- افزایش آگاهی مردم درباره بازار رمزارزها
برای مطالعه بیشتر گزارش تترلند می‌توانید آن را از لینک زیر دانلود کنید:
گزارش ۱۴۰۰ تترلند، مروری بر مجموعه فعالیت‌های چهار سال گذشته تترلند
