جاباما در اولین گزارش عملکرد سال ۱۴۰۱ خود از رشد ۲۲۰٪ تعداد رزرو و ۳۶۰٪ میزان فروش نسبت به سال ۱۴۰۰ خبر داده است.
با وجود رشد پلتفرم‌های اقامتگاه‌های اجاره‌ای، طبق گزارش جاباما تنها ۷٪ بازار اقامتگاه اجاره‌ای در ایران آنلاین شده که در مقایسه با کشورهای امارات و ترکیه به‌ترتیب با سهم ۶۳٪ و ۵۷٪ بسیار پایین‌تر است.
در این مقاله با بررسی گزارش عملکرد سال ۱۴۰۱ جاباما قصد داریم به سؤال‌های زیر پاسخ بدیم:
- صنعت اقامتگاه و اقامتگاه اجاره‌ای چه تمایزی با یکدیگر دارند؟
- بازار اقامتگاه‌های جهان در سال‌های اخیر چه تغییری داشته است؟
- اندازه بازار و سهم بازار آنلاین اقامتگاه اجاره‌ای در جهان، ترکیه، امارات، آمریکا و ایران چقدر رشد داشته است؟
- کدام استانهای ایران بیشترین درآمد را از بازار اقامتگاه اجاره‌ای به‌دست آورده‌اند؟
- جاباما در سال ۱۴۰۱ از لحاظ میزان رزرو، فروش، تعداد اقامتگاه‌ها و تعداد کاربران چقدر رشد داشته است؟
- اقامتگاه‌های جاباما چه ویژگی‌هایی دارند؟
- کاربران جاباما چه کسانی هستند و رفتار آن‌ها در زمان رزرو چگونه است؟
- میزان درآمد میزبانان جاباما چه تغییری کرده و بیشتر در چه استان‌ها متمرکز هستند؟
- مهمترین برنامه‌های توسعه گردشگری جاباما چیست؟
بازار اقامتگاه در جهان: رشد ۱۸٪ بازار اقامتگاه‌های جهان
قبل از آنکه بخواهیم درباره اندازه بازار اقامتگاه‌ها در جهان صحبت کنیم، لازم است برای شفاف‌تر شدن موضوع بدانیم که صنعت اقامتگاه چیست و شامل چه چیزهایی می‌شود؟
صنعت اقامتگاه که با عنوان «Accommodation Industry» شناخته می‌شود، خدمات اقامت شبانه را ارائه می‌کند و شامل هتل، هاستل، اقامتگاه اجاره‌ای کوتاه‌مدت، ویلای شخصی (Holiday Home) و… می‌شود. پس همانطور که می‌بینید بازار اقامتگاه اجاره‌ای (Short-term Rental or Vacation Rental) بخشی از بازار اقامتگاه را تشکیل می‌دهد.
با این توضیحات، طبق گزارش GlobeNewswire، اندازه بازار اقامتگاه‌های جهان در سال ۲۰۲۱، ۶۳۲/۸ میلیارد دلار بوده که با رشد ۱۸٪ به ۷۴۷/۳۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ رسیده است. «بازار هتل» نیز با سهم ۶۸/۹٪ از کل بازار اقامت در جهان بزرگ‌ترین بخش بازار اقامت را شامل می‌شود.
سهم ۱۱٪ بازار اقامتگاه اجاره‌ای از کل بازار اقامتگاه در جهان
بازار اقامتگاه اجاره‌ای با اندازه بازار ۸۱/۲۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ سهمی معادل ۱۱٪ از کل بازار اقامت در جهان را دارد. این در حالی است که در سال ۲۰۲۱، اندازه بازار اقامتگاه‌های اجاره‌ای در جهان ۵۷/۹۴ میلیارد دلار و سهم آن از کل بازار اقامت در جهان ۹٪ بوده است. به بیان دیگر، سهم اقامتگاه‌های اجاره‌ای از کل بازار اقامتگاه‌ها در جهان افزایش یافته و از ۹٪ به ۱۱٪ رسیده است.
بازار اقامتگاه اجاره‌ای در آمریکا، ترکیه، امارات و ایران چقدر رشد داشته است؟
مقایسه اندازه بازار اقامتگاه اجاره‌ای کشورهای آمریکا، ترکیه، امارات و ایران در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ نشان می‌دهد که رشد اندازه بازار اقامتگاه اجاره‌ای در کشور امارات بیشتر بوده است. کشور ایران نیز با در نظر گرفتن روند نوسانی قیمت دلار، ۳۴٪ رشد داشته است.
بیش از نیمی از اقامتگاه اجاره‌ای جهان به‌صورت آنلاین به فروش می‌روند
طبق آمار ارائه‌شده توسط Statista، در سال ۲۰۲۲ سهم فروش آنلاین اقامتگاه اجاره‌ای در جهان ۶۹٪ اعلام شده که به نسبت سال ۲۰۲۱ که ۶۸٪ بوده است، تغییر چشمگیری نداشته و تقریباً ثابت مانده است. علاوه‌بر این، سهم فروش آنلاین اقامتگاه‌های اجاره‌ای کشور آمریکا، ترکیه و امارات نیز در نمودار زیر نمایش داده شده است. آمارهای نمودار زیر نشان می‌دهد که بیش از نیمی از فروش اقامتگاه‌های اجاره‌ای به‌صورت آنلاین اتفاق می‌افتد.
بازار اقامت در ایران: تغییر سبک سفر مردم
بازار اجاره اقامتگاه در ایران با ظهور و رشد پلتفرم‌های اقامتگاه اجاره‌ای بیش از هر زمان دیگری تغییر چشمگیری داشته و رشد کرده است. تا قبل از ظهور این پلتفرم‌ها، دسترسی و پیدا کردن اقامتگاه‌ها برای مسافران بسیار سخت و دشوار بود. اما با ظهور این پلتفرم‌ها، دسترسی به اقامتگاه‌های متنوع در نقاط مختلف کشور (به‌ویژه روستاهای بکر و ناشناخته) راحت‌تر شد و همین امر سبک سفر کردن مردم را نیز تغییر داد.
بازار ۱۸ هزار میلیارد تومانی اقامتگاه اجاره‌ای در ایران در سال ۱۴۰۱
با توجه به ۷ میلیون رزرو با متوسط ارزش ۲/۵ میلیون تومان برای هر رزرو که در گزارش عملکرد جاباما اعلام شده، اندازه بازار اقامتگاه اجاره‌ای ایران ۱۸ هزار میلیارد تومان برآورده شده است. این در حالیست که بر اساس مطالعات تیم تحقیق بازار تکراسا، اندازه بازار اقامتگاه اجاره‌ای در ایران در سال ۱۴۰۰، ۱۱ هزار میلیارد تومان به‌دست آمده است.
اگرچه شیوه محاسبات اندازه بازار تکراسا و جاباما در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ متفاوت است، اما با در نظر نگرفتن این تفاوت می‌توان گفت که اندازه بازار اقامتگاه اجاره‌ای در ایران ۶۳٪ رشد داشته است.
سهم ۷٪ رزرو آنلاین اقامتگاه اجاره‌ای در ایران در سال ۱۴۰۱
در گزارش عملکرد ۱۴۰۱ جاباما، سهم رزرو آنلاین اقامتگاه اجاره‌ای در ایران ۷٪ اعلام شده است؛ در حالی که بر اساس گزارش عملکرد ۱۴۰۰ اتاقک، سهم رزرو آنلاین ۹٪ در سال ۱۴۰۰ بوده است.
در هر صورت، سهم رزرو آنلاین اقامتگاه اجاره‌ای در ایران در مقایسه با کشورهای ترکیه و امارات بسیار پایین است و به‌نظر می‌رسد با برداشته شدن موانع قانونی و افزایش توان اقتصادی مردم شاهد رشد اقامتگاه‌های اجاره‌ای در ایران باشیم.
وضعیت اقامتگاه‌های استانهای کشور: ۱۰۰ هزار اقامتگاه در کل کشور
بر اساس داده‌های گزارش جاباما، در مجموع ۱۰۰ هزار اقامتگاه در ایران وجود دارد که ظرفیت کل آن‌ها بیش از ۴۷۰ هزار تخت است. علاوه‌بر این، نقشه پراکندگی نفر شب در گزارش جاباما نیز نشان می‌دهد که نزدیک به ۲۷,۰۰۰ نفر شب در اقامتگاه‌های کشور اقامت داشته‌اند.
استان خراسان رضوی و مازندران در صدر بیشترین ظرفیت اقامتگاه‌ها
طبق نقشه پراکندگی ظرفیت اقامتگاه‌ها در گزارش جاباما، کل ظرفیت اقامتگاه‌های ایران بیش از ۴۷۰ هزار تخت است که استانهای خراسان رضوی و مازندران به‌ترتیب با سهم ۲۵٪ و ۱۵٪ بیشترین ظرفیت اقامتگاه‌ها را در بین استانهای کشور دارند.
کدام استان‌ها بیشترین درآمد را از بازار اقامتگاه‌ها به‌دست آورده‌اند؟
بر اساس نقشه پراکندگی نفر شب در گزارش جاباما، استانهای خراسان رضوی، مازندران و تهران به‌ترتیب با سهم ۱۲٪، ۸٪ و ۸٪ بیشترین نفر شب اقامت را داشته‌اند که می‌توان گفت این سه استان بیشترین درآمد را در بازار اقامتگاه‌ها به‌دست آورده‌اند.
ظرفیت اقامتگاه‌های کدام استان‌ها پر نشده است؟
نقشه نرخ اشغال اقامتگاه‌ها در گزارش جاباما نیز نشان می‌دهد استانهای خراسان رضوی و مازندران که بیشترین ظرفیت اقامتگاه را داشته‌اند، نرخ اشغال پایینی را تجربه می‌کنند؛ در حالی که استان‌هایی که ظرفیت اقامتگاه‌های پایینی دارند، نرخ اشغال بالاتری دارند.
دلیل این موضوع را می‌توان با ظرفیت اقامتگاه‌ها و تعداد نفر شب هر یک از استان‌ها پاسخ داد. از آنجایی که ظرفیت اقامتگاه‌های استانهای مازندران و خراسان رضوی بیشتر از تعداد نفر شب اقامتگاه در یک سال است، به‌همین دلیل هیچ‌گاه در طول یک سال تمام ظرفیت اقامتگاه‌ها در آن استان پر نمی‌شود.
عملکرد جاباما در سال ۱۴۰۱: رشد ۳۶۰٪ مبلغ فروش
سال ۱۴۰۱ سال پرچالشی برای کسب‌وکارهای اینترنتی بوده است. از یک سو، تحولات اجتماعی و سیاسی در درون کشور و از سوی دیگر فیلترینگ و کاهش سرعت اینترنت باعث بروز مشکلات بسیاری برای کسب‌وکارهای اینترنتی شده است. جاباما نیز از این موضوع مستثنی نبوده است و همانند سایر کسب‌وکارهای دیگر، تمام فعالیت‌های بازاریابی‌اش در پاییز سال ۱۴۰۱ که با هدف جذب کاربر و افزایش میزان فروش در جریان بود، متوقف شد.
با این حال، تعداد رزرو جاباما در نسبت با سال گذشته ۲۲۰٪ رشد کرده و از لحاظ میزان فروش نیز رشد ۳۶۰٪ را تجربه کرده است. البته می‌توان بخشی از افزایش میزان فروش جاباما را در نتیجه افزایش قیمت اجاره اقامتگاه‌ها در نظر گرفت که با توجه به گزارش عملکرد سال ۱۴۰۱ جاباما، این افزایش قیمت از نرخ تورم ۴۶٪ کمتر بوده است.
اقامتگاه‌های جاباما در سال ۱۴۰۱: رشد ۱۵۰٪ تعداد اقامتگاه‌های فعال
تعداد اقامتگاه‌های فعال جاباما با رشد ۱۵۰٪ نسبت به سال ۱۴۰۰ به بیش از ۱۸,۰۰۰ اقامتگاه فعال در سال ۱۴۰۲رسیده است که در ۳۶۱ شهر ایران توزیع شده‌اند.
به نظر می‌رسد دلیل افزایش تعداد اقامتگاه‌های جاباما از سال ۱۴۰۰ تاکنون، پایان کرونا، کاهش تعداد سفرهای تفریحی مردم به خارج از کشور با افزایش هزینه‌ها و محدود شدن سفرهای تفریحی به داخل کشور باشد.
در گزارش جاباما، تعداد کل اقامتگاه‌های کشور ۱۰۰ هزار اعلام شده است؛ در نتیجه می‌توان گفت ۱۸٪ از کل اقامتگاه‌های ایران در جاباما حضور دارند.
علاوه‌بر این، ۸۰٪ از اقامتگاه‌های فعال جاباما در ۷ استان ایران به‌ترتیب استانهای مازندران، گیلان، تهران، اصفهان، خراسان رضوی، هرمزگان و البرز هستند. دو استان مازندران و گیلان به تنهایی ۴۳٪ از اقامتگاه‌های فعال جاباما را پوشش داده‌اند. به بیان دیگر، بیشترین اقامتگاه‌های فعال جاباما در دو استان مازندران و گیلان هستند.
اقامتگاه‌های جاباما چه ویژگی‌هایی دارند؟
اجازه ورود حیوانات خانگی، امکان پذیرش گروه‌های مجردی، امکان پذیرش ۲۴ ساعته مهمان و اجازه برگزاری مراسم و مهمانی از مهمترین ویژگی‌های اقامتگاه‌های جاباما است که سهم هر یک از آن‌ها از تعداد کل اقامتگاه‌های فعال جاباما (۱۸,۰۰۰) به شکل زیر است:
- ۴۵٪ از اقامتگاه‌ها امکان پذیرش ۲۴ ساعته مهمان را دارند.
- ۳۵٪ از اقامتگاه‌ها امکان پذیرش گروه‌های مجردی را دارند.
- ۱۳٪ از اقامتگاه‌ها مجاز برای برگزاری مراسم و مهمانی هستند.
- ۷٪ از اقامتگاه‌ها به مهمانان اجازه ورود حیوانات خانگی را می‌دهند.
اقامتگاه‌های جاباما چه امکاناتی دارند؟
از تعداد کل اقامتگاه‌های فعال جاباما، ۱۹٪ دارای امکانات ورزشی، ۱۶٪ دارای امکانات بازی و سرگرمی و ۲٪ با امکانات سالن مهمانی و خوشگذرانی هستند.
ویژگی‌های اقامتگاه‌های جاباما
کاربران جاباما: رشد ۲۲۳٪ تعداد کاربران فعال به نسبت سال ۱۴۰۰
در سال ۱۴۰۱ تعداد کاربران فعال جاباما ۲/۳ میلیون نفر بوده که در مقایسه با سال گذشته ۲۲۳٪ رشد داشته است. نزدیک به ۶۵٪ کاربران جاباما در گروه سنی ۱۸ تا ۳۴ سال قرار دارند و ۶۹٪ رزروهای جاباما نیز توسط همین گروه سنی ثبت شده است. علاوه‌بر این، نیمی از کاربران جاباما ساکن تهران هستند.
سهم ابزارهای مختلف در رزرو اقامتگاه: ترجیح کاربران به ثبت رزرو از طریق سایت و وب‌اپلیکیشن
طبق گزارش جاباما، تعداد کاربرانی که اقامتگاه خود را از طریق سایت و وب‌اپلیکیشن رزرو می‌کنند، ۵ برابر بیشتر از کاربرانی است که اقامتگاه خود را از طریق اپلیکیشن رزرو می‌کنند. این موضوع نشان می‌دهد که کاربران در زمان ثبت سفارش ترجیح می‌دهند از سایت و وب‌اپلیکیشن استفاده کنند.
مقایسه میزان استفاده کاربران از وب‌سایت و اپلیکیشن برای رزرو اقامتگاه در ماه‌های سال ۱۴۰۱ نشان می‌دهد که در نیمه اول سال، کاربران برای رزرو اقامتگاه بیشتر از وب‌سایت استفاده می‌کنند و در نیمه دوم سال از اپلیکیشن.
رفتار کاربران جاباما: رزرو اقامتگاه ۴/۴ روز زودتر از تاریخ ورود
کاربران جاباما قبل از آنکه بخواهند ثبت سفارش (رزرو) کنند، به‌طور متوسط نزدیک به ۵ اقامتگاه را مشاهده و بعد رزرو خود را نهایی می‌کنند. علاوه‌بر این، کاربران جاباما به‌طور میانگین، ۴/۴ روز زودتر از تاریخ ورود، اقامتگاه خود را رزرو می‌کنند.
رفتار کاربران جاباما در سال ۱۴۰۱ نشان می‌دهد که روزهای پایانی اسفند بیشترین رزرو و اوایل فروردین بیشترین روز اقامت اتفاق افتاده است.
کاربران جاباما بیشتر چه نوع اقامتگاه‌هایی را در لیست علاقه‌مندی خود قرار داده‌اند؟
لیست علاقه‌مندی‌ها این امکان را به کاربران جاباما می‌دهند تا هر تعداد لیستی که می‌خواهند از اقامتگاه‌های مورد علاقه خود درست کنند و هر زمان که برنامه سفر داشتند، با یک نگاه سریع و در دسترس، آن را رزرو کنند.
در سال ۱۴۰۱، بیش از ۳۵۵ هزار مهمان در جاباما برای خود لیست علاقه‌مندی درست کرده‌اند که اقامتگاه ویلا با سهم ۴۵/۳٪ بیشتر سهم را در لیست علاقه‌مندی‌های کاربران دارد.
میزبانان جاباما: رشد ۲۲۰٪ درآمد میزبانان در جاباما
بیش از ۸۶۰۰ میزبان فعال در جاباما حضور دارند که با توجه به تعداد ۱۸,۰۰۰ اقامتگاه فعال در جاباما می‌توان گفت هر میزبان به‌طور میانگین دو اقامتگاه در جاباما دارد. بیشترین تعداد اقامتگاه جاباما نیز برای یک میزبان در شهر تهران است که ۶۳ اقامتگاه دارد.
علاوه‌بر این، در سال ۱۴۰۱ درآمد میزبانان جاباما به نسبت سال گذشته به‌طور متوسط ۲۲۰٪ رشد داشته است که به دلیل افزایش تعداد رزروها بوده است. بیشترین مبلغ فروش در جاباما نیز برای یک میزبان در شهر تهران است که از ۱۱ اقامتگاه خود توانسته است ۴/۶ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۱ درآمد کسب کند.
بیشترین میزبانان جاباما در چه استان‌هایی هستند؟
نزدیک به ۸۰٪ میزبانان جاباما در ۵ استان کشور به‌ترتیب مازندران، گیلان، تهران، البرز و اصفهان هستند. استان مازندران با ۲,۸۱۱ میزبان بیشترین میزبانان فعال را به‌خود اختصاص داده است و نیمی از میزبانان فعال جاباما در دو استان مازندران و گیلان هستند.
همانطور که گفتیم، به‌طور میانگین هر میزبان دو اقامتگاه در جاباما دارد، مقایسه تعداد اقامتگاه و تعداد میزبانان هر استان نشان می‌دهد که میزبانان استانهای یزد، کرمان، خراسان رضوی و قم به‌طور میانگین بیش از ۴ اقامتگاه در جاباما دارند.
برنامه‌های توسعه گردشگری در جاباما
جاباما به هدف توسعه گردشگری به‌غیر از «دسترس‌پذیر کردن سفر برای همه مردم» در نظر دارد که برنامه‌های زیر را نیز عملیاتی کند:
توسعه و ساخت اقامتگاه‌های جدید
جاباما با ساخت و بهره‌برداری از اقامتگاه‌های باکیفیت که پتانسیل بالایی دارند و در جاهای دورافتاده و کمتر شناخته شده هستند، در نظر دارد توسعه اقتصاد بوم‌گردشگری را از طریق افزایش اشتغال رقم بزند. به همین دلیل، شرکت جاران در جاباما شکل گرفت و فعالیت ساخت‌وساز خود را در هرمز، بوشهر، جنگل ابر و چابهار آغاز کرده است.
مشارکت با میزبانان برای توسعه زیرساخت اقامتگاه‌های فعلی
جاباما در سال گذشته به تعداد بسیار زیادی از میزبانان خود در سراسر ایران، کمک‌های مختلف آموزشی، مالی و برندینگ کرده است. این پلتفرم با حمایت از میزبانان و مالکان اقامتگاه‌های بومگردی و کمک به توسعه ظرفیت‌های اقامتی آن‌ها قصد دارد توسعه اقتصاد بوم‌گردشگری را رقم بزند.
توانمندسازی میزبانی که مشکل فروش دارند
جاباما قصد دارد با آموزش‌های تخصصی در حوزه‌های مدیریت مالی، مدیریت عملیات، مدیریت کارکنان، مدیریت نگهداشت، قیمت‌گذاری، بازاریابی محتوایی، مدیریت شبکه‌های اجتماعی، مدیریت ارتباط با مشتری، مهارت‌های ارتباطی و… به میزبانان کمک کند تا فروش خود را افزایش دهند.
برای مطالعه و کسب اطلاعات بیشتر از گزارش جاباما در سال ۱۴۰۱ می‌توانید آن را از لینک زیر دانلود کنید:
