در سالهای گذشته خروجی شتابدهندههای فعال در اکوسیستم استارتاپی ایران آنچنان که باید نتوانسته نسل بعدی استارتاپهای ایرانی را ایجاد کند. به همین دلیل، استارتاپهای باسابقهتر ایرانی که میتوانستند نیازهای فناورانه خود را از طریق استارتاپهای فعال در شتابدهندهها برطرف کنند، با گزینههای مناسب زیادی برای سرمایهگذاری در استارتاپهای کوچکتر و بهکارگیری آنها در زنجیره ارزش خود روبهرو نبودند. به همین دلیل، دیجیکالا از سال ۱۳۹۷ در جهت تأمین نیازهای فناورانه خود دیجینکست را بهعنوان بازوی سرمایهگذاری خطرپذیر خود در استارتاپها راهاندازی کرد.
دیجینکست مرکز نوآوری و سرمایهگذاری گروه دیجیکالا است که با هدف سرعت بخشیدن به پرورش ایدههای نوآورانه و خلق ارزشهای نو در حوزه تجارت الکترونیک ایجاد شد. فعالیت رسمی دیجینکست در زمستان ۱۳۹۷ با هدف تیمسازی کارآفرینان جوان، توسعه تکنولوژی، پیششتابدهی، شتابدهی و سرمایهگذاری در استارتاپها آغاز شد. در ابتدای کار، تمامی فعالیتهای دیجینکست با تمرکز بر حوزه هوش مصنوعی بود که در ابتدای سال ۱۴۰۰ به فعالیت در زنجیره ارزش تجارت الکترونیک گسترش یافت.
در این مقاله بر اساس گزارش منتشرشده توسط دیجینکست، فعالیتهای این مجموعه از سال ۱۳۹۷ را مرور خواهیم کرد. دیجینکست علاوه بر سرمایهگذاری در استارتاپها بر روی آموزش و حمایت از نسل جدید کارآفرینان ایرانی نیز تمرکز کرده که رویکرد و عملکرد این مجموعه در این حوزهها را بررسی خواهیم کرد.
سرمایهگذاری در ۴۴ استارتاپ در مدت ۳ سال
در طول سه سال گذشته، دیجینکست با بررسی ۶۵۹ درخواست سرمایهگذاری در ۴۴ استارتاپ سرمایهگذاری کرده و ۱۶ استارتاپ نیز در مرحله بررسی هستند. از میان ۴۴ استارتاپی که دیجینکست در آنها سرمایهگذاری کرده، در حال حاضر ۲۲ استارتاپ فعال هستند. در شکل زیر، میتوانید عملکرد تیم سرمایهگذاری دیجینکست در بررسی درخواست سرمایهگذاری استارتاپها را مشاهده کنید.
در مجموع نیمی از استارتاپهای دیجینکست در پنج حوزه فناوری مالی، آموزش، فناوری تبلیغات، لجستیک و تجارت الکترونیک مکالمهای (Conversational E-commerce) فعالیت دارند. گستردگی حوزه فعالیت استارتاپهای دیجینکست در شکل زیر قابل مشاهده است.
شیوه سرمایهگذاری در دیجینکست
دیجینکست در استارتاپهای مرحله پیشبذری (Pre-Seed) و بذری (Seed) تا سقف ۵ میلیارد تومان سرمایهگذاری میکند. این مجموعه برای شناسایی و سرمایهگذاری در استارتاپها از سه شیوه بهره میبرد.
برنامههای استارتاپی
دیجینکست با برگزاری برنامههای پیششتابدهی و شتابدهی در نقش یک کمپ استارتاپی و شتابدهنده عمل میکند. کمپهای استارتاپی دیجینکست هر ساله در فصل زمستان و تابستان برگزار میشود. در کمپهای استارتاپی پس از ثبتنام و بررسی رزومه افراد علاقهمند، افراد منتخب وارد برنامه استارتاپی دیجینکست میشوند و در بازه زمانی ۱۴ الی ۲۰ روزه تیمسازی میکنند. سپس تیمها ایدهپردازی کرده و با نهاییشدن ایدهشان وارد مرحله توسعه محصول در مدت زمان ۶ ماه میشوند.
در کمپهای استارتاپی حمایتهای موردنیاز مانند امکانات نرمافزاری و سختافزاری، جلسات منتورشیپ و دورههای آموزشی در اختیار استارتاپها قرار میگیرد. تا به امروز بیش از ۴۰۰ نفر در برنامههای استارتاپی دیجینکست شرکت کردهاند که نتیجه آن شکلگیری ۳۷ استارتاپ بوده است. ۷۶٪ سرمایهگذاریهای دیجینکست از طریق اجرای برنامههای استارتاپی صورت گرفته است.
توسعه تکنولوژی
این شیوه سرمایهگذاری از طریق واحد تِک استودیو (Tech Studio) دیجینکست انجام میشود. حمایت از پروژهها و پژوهشگران فعال در فناوریهای پیشرفته از جمله هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، رباتیک، بلاکچین و دیگر موضوعات لبه فناوری از فعالیتهای اصلی واحد تِک استودیو است.
٪۱۴ سرمایهگذاریهای دیجینکست از طریق واحد تِک استودیو انجام شده و پنج محصول فناوریمحور در مرحله توسعه محصول و جذب سرمایه هستند. در سه سال گذشته بیش از ۱۵۰۰ محقق و متخصص متقاضی همکاری با تِک استودیو شدهاند که نتیجه آن ۱۳ محصول نهایی یا در حال توسعه است. در حال حاضر ۲۱ محقق و توسعهدهنده در این واحد مشغول به فعالیت هستند.
جستوجو در اکوسیستم استارتاپی
تیم سرمایهگذاری دیجینکست برای استفاده از پتانسیلهای کارآفرینان ایرانی و حمایت از کسبوکارهای نوپا، برنامه «سفیران دیجینکست» را طراحی و اجرا کرده است. این برنامه به دیجینکست کمک میکند تا استارتاپهای فعال در حوزه زنجیره ارزش تجارت الکترونیک را در استانهای ایران شناسایی کند. در حال حاضر، ۱۸ سفیر در ۱۲ استان ایران در حال شناسایی استارتاپها و کارآفرینان بالقوه و معرفی آنها به دیجینکست هستند.
دیجینکست با سایر صندوقها و شرکتهای سرمایهگذاری خطرپذیر نیز جهت ایجاد زنجیره ارتباطی به طور مستقیم در ارتباط است. همچنین مدیران ارشد و میانی گروه دیجیکالا میتوانند با عضویت در گروه سرمایهگذاران فرشته دیجینکست در استارتاپهای موردنظر خود سرمایهگذاری کنند. در حال حاضر، ۱۰ صندوق و سرمایهگذاری خطرپذیر در کنار ۲۰ سرمایهگذار فرشته در شبکه سرمایهگذاران خطرپذیر دیجینکست حضور دارند.
آکادمی دیجینکست
آکادمی دیجینکست نقطه ورود جوانان علاقهمند به فناوریهای استارتاپی و فضای استارتاپی به دیجینکست است. برنامههای آموزشی دیجینکست با هدف شناسایی و آموزش افراد علاقهمند به فناوریهای پیشرفته برگزار میشود. پس از آشنایی این افراد با فضای استارتاپی، فناوریهای پیشرفته و فعالیتهای دیجینکست، تعدادی از آنها بهعنوان کارآفرین به کمپ استارتاپی یا واحد تِک استودیو دیجینکست ملحق میشوند تا در مسیر راهاندازی کسبوکار خود قرار بگیرند. کارآفرینانی که بتوانند محصول اولیه قابلقبولی را توسعه دهند، وارد مرحله ارزشگذاری و ارزیابی محصول و بازار شده و میتوانند از دیجینکست سرمایه جذب کنند.
از سال ۱۳۹۷، بیش از هشت هزار نفر در ۲۲ دوره، ۲۶ کارگاه آموزشی و ۵۵ رویداد آکادمی دیجینکست شرکت کردهاند. میانگین سنی این شرکتکنندگان ۲۴ سال بوده و ۵۸٪ آنها مدرک تحصیلی کارشناسی، کاردانی و دیپلم داشتند. این موضوع نشان میدهد، آکادمی دیجینکست میتواند نقش خوبی در شکلگیری نسل بعدی کارآفرینان ایرانی در فضای استارتاپی ایفا کند.
داستانهای موفقیت دیجینکست
همانطور که اشاره شد، دیجینکست از سال ۱۳۹۷ در ۴۴ استارتاپ سرمایهگذاری کرده که ۲۲ استارتاپ آن موفق بودهاند. در ادامه به داستانهای موفقیت دیجینکست اشاره خواهیم کرد.
سگمنتینو، اولین خروج موفق دیجینکست
سگمنتینو از استارتاپهایی است که فعالیت خود را در اولین کمپ استارتاپی دیجینکست (تابستان ۱۳۹۸) در حوزه بازاریابی خودکار (Marketing Automation) آغاز کرد. بعد از یک سال، دیجینکست با شناسایی سود، سهام خود را از این استارتاپ خارج کرد.
گنجه، کمدهای هوشمند در سطح شهر
گنجه با تعبیه کمدهای هوشمند برای انبار کردن مرسولات در سطح شهر یا املاک خصوصی، ارسال و تحویل مرسولات را در بازههای زمانی منعطف و با هزینه کمتر فراهم میکند. این استارتاپ حاصل فعالیت چهار دانشجوی رشته مهندسی مکانیک در مقطع کارشناسی از دانشگاه تهران است. در حال حاضر، دیجینکست، دیجیاکسپرس و مرکز نوآوری دانشگاه تهران سرمایهگذاران این استارتاپ هستند.
آپتایم، همکاری با ایران خودرو و خانومی
این استارتاپ در حوزه بهینهسازی مسیر در ناوگان لجستیک فعالیت میکند و شرکتها و استارتاپیهای مطرحی مثل دیجیکالا، ایران خودرو، خانومی و دیجیاکسپرس از جمله ٰمشتریان آن است. آپتایم در ابتدا یک پروژه دانشگاهی بود که از طریق برگزاری رویداد پل نوآوری در دانشگاه تهران وارد دیجینکست شد.
یوسیستنت، دستیار صوتی هوشمند فارسی
یوسیستنت یک دستیار صوتی هوشمند فارسی برای انجام کارهای روزانه با فرمانهای صوتی ساده است. این استارتاپ از دیجینکست و شرکت پایاسازه پاسارگاد (فعال در صنعت انبوهسازی) جذب سرمایه داشته است. یوسیستنت در حال توسعه و گسترش محصول خود بوده و بهزودی میتواند در خانهها، بیمارستان و سازمانهای مختلف استفاده شود.
کارپو، سیستم مدیریت و تحلیل رفتار رانندگان
کارپو سیستم مدیریت و تحلیل رفتار رانندگان است که به سلامت رانندگی ناوگان حملونقل شرکتها کمک میکند. این استارتاپ کار خود را از پنجمین کمپ استارتاپی دیجینکست در زمستان ۱۳۹۹ شروع کرد و در مرحله جذب سرمایه از دیجینکست است.
دژینو، بنیانگذارانی از مشهد، قم و تهران
دژینو پلتفرم شناسایی تقلب در تبلیغات دیجیتال است که هزینه تبلیغات تیم بازاریابی شرکتها را کاهش میدهد. این استارتاپ موفق به جذب سرمایه از دیجینکست شده و برای ورود به بازار در حال توسعه محصول و تیم خود است. بنیانگذاران این استارتاپ از سه شهر مشهد، قم و تهران دژینو را راهاندازی کردهاند.
ماکوویژن، حاصل نیاز مراکز پردازش دیجیکالا
ماکوویژین از پروژههای واحد تِک استودیو است و با اعلام نیاز دیجیکالا شروع به کار کرد. ماکوویژن یک پکیج سختافزاری-نرمافزاری است که در مراکز پردازش برای شناسایی انواع بارکد درجشده روی بستهها استفاده میشود. محصول این استارتاپ در مراکز پردازش دیجیکالا در حال آزمایش و بررسی است و بهزودی قابلیت نصب و راهاندازی در مراکز پردازش شرکتهای مختلف را خواهد داشت.
برای مطالعه بیشتر گزارش دیجینکست میتوانید آن را از لینک زیر دانلود کنید: