مارک شافر (Mark Schaefer)، نویسنده، سخنران و مربی سرشناس کسب‌وکار، می‌گوید:
رسانه‌های بیشتر و ارزان‌تر؛ یعنی توجه کمتر و اطلاع‌رسانی پیچیده و سخت‌تر. اینجاست که دانش و شناخت به یک عامل تعیین‌کننده تبدیل می‌شود.
تلفن همراه فراگیرترین، مؤثرترین و ارزان‌ترین بستر اطلاع‌رسانی شخصی است که پیوسته توسعه می‌یابد. پیامک یا SMS اولین سامانه ارتباط سریع مبتنی بر متن است که همچنان مورد استفاده قرار می‌گیرد. با ظهور تلفن‌های همراهِ هوشمند نوع دیگری از پیام که به «اعلان درون برنامه» یا «پوش نوتیفیکیشن» شناخته می‌شود، ظهور کرد و به‌سرعت مورد توجه مخاطبان و کاربران قرار گرفت. حالا هر دو ابزار جایگاه، کارکرد و طرفداران خود را دارند؛ اما به‌راستی کدام یک برای اطلاع‌رسانی مناسب‌تر است؟
دسترسی‌پذیری بالا و هزینه بسیار پایین پیامک و پوش نوتیفیکیشن موجب کثرت استفاده از آن‌ها شده و همین امر باعث گردیده که بسیاری به ویژگی‌ها و کارکردهای اصلی آن‌ها توجه لازم را نداشته باشند. به‌همین دلیل پیامهای آن‌ها به‌سرعت از مرکز توجه مخاطب خارج می‌شود. توجه داشته باشید بخش قابل توجهی از توسعه ابزارهای اطلاع‌رسانی شخصی در سال‌های اخیر، متمرکز بر نحوه مدیریت، پایش و محدود کردن پیامهای غیرضروری و ناخواسته بوده است.
هر چقدر اطلاع‌رسانی ارزان‌تر شود، جلب توجه گران‌تر می‌شود. ارسال پیام امروز (و آینده) در همه رسانه‌ها تابع این قانون است. شناخت ویژگی‌ها و کارکردهای ابزارهای اطلاع‌رسانی، بخش مهمی از نتایج مثبت یا منفی تلاش در این مسیر و موفقیت ارتباط با مخاطب را تعیین می‌کند. در این مطلب، علاوه بر معرفی بیشتر هر یک از این ابزارها نگاهی داریم به ویژگی‌ها و کاربردهای آن‌ها در اطلاع‌رسانی. این شناخت کمک می‌کند از هر ابزار در مسیر و جایگاه درست استفاده شود.
پیامک یا پیام کوتاه SMS
سامانه پیام کوتاه (Short Message Service) که با اختصار پیامک (SMS) نامیده می‌شود، حدود سی سال در دنیا و بیست سال در ایران قدمت دارد. ارسال پیامک برای ارسال‌کننده هزینه مستقیم دارد و تقریباً اکثر افراد با کارکرد کلی آن آشنا هستند. اما وقتی قرار باشد که نقش یک رسانه را ایفا کند، کمی داستان متفاوت می‌شود.
پیامک علی‌رغم اینکه محدودیت‌هایی زیادی به نسبت پیام‌رسان‌های آنلاین دارد، مردم حساسیت بیشتری نسبت به آن پیدا کرده‌اند؛ چرا که مستقیم به شماره همراه مخاطب نیاز داشته و هر پیام آن نیز از کانال اپراتور تلفن همراه عبور می‌کند.
بسیاری از مخاطبان، شماره تماس خود و هر چیزی را که مستقیم و بی‌واسطه به آن متصل باشد، جزء حریم خصوصی خود می‌دانند. شاید ۱۰ سال پیش بهدلیل بی‌رغیب بودن پیامک و نبود سایر انواع پیام مثل نوتیفیکیشن یا پیام‌رسانِ آنلاین توجه کمتری به ماهیت و موضوع پیامک‌ها می‌شد؛ اما دلایل دیگری وجود دارد که پیامک‌ها را از سایر انواع پیام‌ها متمایز می‌کند.
تقریباً بسیاری از ثبت‌‌نام‌ها، تأیید هویت‌ها و بازنشانی‌های دسترسی کاربری با پیامک انجام می‌شود. این موضوع یکی دیگر از دلایل متمایز شدن پیامک از سایر انواع پیام‌هاست. با توجه به گسترش فضای مجازی و عمومیت یافتن ارتباطات آنلاین، مردم ترجیح می‌دهند پیامک برای موارد ضروری‌تر و مهم‌تری استفاده شود. از سوی دیگر، سخت‌گیری‌های بیشتری توسط اپراتورها در مورد پیامهای ناخواسته پیامکی اعمال می‌شود. همچین پیامک هنوز این قابلیت را دارد که بدون نیاز به اینترنت و تلفن همراه هوشمند، بر روی اولین و ابتدایی‌ترین مدل‌های تلفن همراه دریافت گردد. آنچه بیان شد، ویژگی‌های پیامک و نحوه ارتباط مردم با آن است. کارشناسان معتقدند با توسعه فناوری تغییرات بیشتری به‌لحاظ کاربرد در ساختار اصلی پیامک ایجاد نخواهد شد. اگرچه این نوع پیش‌بینی‌ها در حوزه فناوری قطعی و دقیق نیستند.
مقاله پیشنهادی: تفاوت بازاریابی در کسبوکارهای B2B و B2C
پوش نوتیفیکیشن (Push Notification) یا اعلان‌های نرم‌افزاری
پوش نوتیفیکیشن که به فارسی اعلان یا اعلانات ترجمه شده، پیغامی است که کاربر در تلفن همراه یا رایانه خود به‌واسطه استفاده از یک برنامه دریافت می‌کند. نوتیفیکیشن‌ها هم از طرف خود برنامه و هم به درخواست منبع تعیین شده ارسال می‌شود. تقریباً اکثر برنامه‌های تلفن همراه هوشمند از این قابلیت استفاده می‌کنند و سیستم‌های عامل موبایلی و رایانه‌ای هم امکانات خوبی برای مدیریت این پیغام‌ها در اختیار کاربر قرار می‌دهند.
سابقه نوتیفیکیشن‌ها به قبل از هوشمند شدن موبایل‌ها برمی‌گردد. اولین نوتیفیکیشن‌ها توسط سیستمعامل و بعد از آن توسط مرورگرها ارسال می‌شد. توسعه‌دهندگان، این قابلیت را به برنامه‌های خود اضافه کردند. با این حال نوتیفیکیشن‌ها همچنان توسط یکی از این سه گروه یعنی سیستمعامل، مرورگر و برنامه‌های نصب‌شده تلفن همراه یا رایانه ارسال می‌شود.
تأثیر و فراگیری این فناوری جذاب باعث شده که از یک قابلیت صرف نرم‌افزاری فراتر رفته و برای اطلاع‌رسانی‌های اختصاصی نیز مورد استفاده قرار بگیرد. اعلان‌هایی که توسط خود برنامه برای کاربر ارسال می‌شود، معمولاً شامل یادآوری‌های ورود، خروج، فعالیت، به‌روزرسانی یا هشدارهای امنیتی است.
برای ارسال پوش نوتیفیکشن شما نیازی ندارید که شماره تلفن مخاطب را در اختیار داشته باشید (بر خلاف پیامک) و ارسال اعلان نرم‌افزاری مانند پیامک هزینه مستقیم ندارد. اعلانات در یادآوری‌ها از هر نوع اطلاع‌رسانی فناورانه دیگری (مانند پیامک، ایمیل یا پیام‌رسان) موفق‌تر هستند و شانس باز شدن و دیده شدن بیشتری دارند. پس می‌توانید بخشی از نیازهای بازاریابی (مارکتینگ) خودتان را در قالب یادآوری‌های مفهوم‌دار به‌وسیله پوش نوتیفیکیشن برای کاربر ارسال کنید.
مهم‌ترین مزایای پیامهای پوش نوتیفیکشن
رؤیت بلافاصله پیام توسط کاربر در بالا یا کنار صفحه نمایش، امکان قرار دادن هر نوع لینک، آیکون، تصویر یا کنترل‌های چندرسانه‌ای بدون محدودیت، هدف‌گیری دقیق مخاطب و قابلیت سفارشی‌سازی بالای پیام‌ها بر اساس نوع فعالیت کاربر از مهم‌ترین مزایای پوش نوتیفکیشن یا اعلان‌های نرم‌افزاری است.
پوش نوتیفیکیشن‌ها به نسبت پیامک بسیار ارزان‌تر هستند و به نوعی در ارسال‌های تکی هیچ هزینه مستقیمی ندارند و ارسال انبوه و زمان‌بندی شده آن‌ها به لحاظ مالی به‌صرفه‌تر است. در هر دو بستر اطلاع‌رسانی (پیامک و اعلان نرم‌افزاری) می‌توان لینک ارسال کرد. اما نوتیفیکیشن‌ها بهدلیل اینکه نوعی موافق ضمنی کاربر را برای دریافت پیام دارند و همچنین قابلیت نمایش مستقیم آیکون و عکس در آن وجود دارد، نرخ کلیک آن‌ها بسیار بالاتر است.
اگر همین الان یک پیامک و نوتیفیکیشن هم‌زمان به‌دست شما برسد، اول کدام را باز می‌کنید و کدام برای شما مهم‌تر است؟ این سؤال مهم، ساده و در عین حال سختی است، خصوصاً اگر این پیام‌ها بخشی از کار و زندگی روزانه شما باشد.
تمثیل معروفی می‌گوید:«هرچقدر گزینه‌ها کمتر باشد، انتخاب‌ها راحت‌تر است.» توسعه ارتباطات به شکل غیرقابل‌باوری در حال افزایش گزینه‌هاست، در حالی که تعداد انتخا‌ب‌کننده‌ها افزایش چندانی ندارد؛ یعنی هر روز انتخاب‌ها و جلب توجه‌ها سخت‌تر و پیچیده می‌شود.
به نظر می‌رسد امکانات و قابلیت‌های پیامک به انتهای خط توسعه رسیده و تنها برنامه‌های مدیریت پیامک از سمت کاربر است که تغییراتی دارد. اما پوش نوتیفیکیشن‌ها به‌سرعت در حال رفع کاستی‌ها و کمبودهای پیامک‌ها و سایر شکل‌های ارسال پیام هستند.
آمارها نشان می‌دهد پوش نوتیفیکیشن برای اطلاع‌رسانی متوالی مناسب‌تر و کاملاً به‌صرفه‌تر از پیامک است. پوش نوتیفیکیشن‌هایی که از طرف برنامه اختصاصی شما برای کاربر ارسال می‌شود، بسیار قابل قبول‌تر از نوتیفیکیشن‌هایی هستند که توسط مرورگر یا برنامه‌های اجاره‌ای تبلیغاتی ارسال می‌گردد. بنابراین، اگر صاحب یک برنامه تلفن همراه هستید، این قابلیت پیش‌فرض را در برنامه خود توسعه داده و برای اطلاع‌رسانی از آن نهایت استفاده را کنید.
صرف‌نظر از اینکه بستر اطلاع‌رسانی شما چه نوع پلتفرمی است، هرگز نباید با ارسال پیامهای غیرضروری، بدون استراتژی و محتوای ضعیف، اعتبار خودتان را نزد کاربر زیر سؤال ببرید. همان طور که گفته شد، مدیریت توجه و اعتباری که نزد کاربر دارید، نوعی ذخیره تبلیغاتی محسوب می‌شود و اگر در ارسال پیام اشتباه کنید، این اعتبار ذخیره از دست می‌رود.
توجه داشته باشید ارسال اسپم (Spam) نه تنها هیچ کمکی به مارکتینگ شما نمی‌کند؛ بلکه جایگاه و اعتبار برند و محصول شما را نزد کاربر به‌شدت کاهش خواهد داد. پس در اولین گام هیچ نوع پیامی را که برداشت اسپم از آن شود، در هیچ بستری ارسال نکنید و برای ارسال پیام، برنامه از قبل تعیین‌شده بلندمدت داشته باشید.
