خرده‌فروشی آنلاین یکی از بازارهایی است که به‌سرعت در ایران در حال رشد است. هزینه کمتر و راحتی بیشتر برای فروشندگان و خریداران سبب شده تا هر دو سمت علاقه زیادی به خریدوفروش در این بازار پیدا کنند. البته یکی از بخش‌های اصلی زنجیره تأمین خرده‌فروشی آنلاین، پردازش (Fulfillment) کالا و ارسال کالا (Delivery) است که هنوز در کشور مشکلات زیادی دارد.
مقایسه بازار لجستیک جهانی و منطقه‌ای با ایران نشان می‌دهد که علی‌رغم پتانسیل بالا و بازار بزرگ کشور در زمینه لجستیک، زیرساخت بسیار کمی در این مورد وجود دارد. این خلأ در زمینه انبارداری و پردازش سفارش شدیدتر است.
مجموعه روناد با سیستم جامع پردازش سفارش قصد دارد بخش مهمی از این مشکلات را برطرف کند. این مجموعه حدود ۲ سال قبل تأسیس شده است و به فروشندگان آنلاین کمک می‌کند تا بخش مهمی از عملیات پردازش و ارسال کالای خود را به‌صورت بهینه به سرانجام برسانند.
در این مقاله قصد داریم ابتدا مشکلات مربوط به پردازش و ارسال فروشندگان آنلاین بپردازیم؛ سپس مجموعه روناد، خدمات آن و ارزش‌هایی که ایجاد کرده است را معرفی کنیم.
بازار هدف روناد، فروشندگان آنلاین کالا
روناد روی بخش خاصی از فروشگاه‌های آنلاین تمرکز ندارد و بیشتر فروشگاه‌های آنلاین مانند سایت‌های فروشگاهی، فروشندگان کالای فعال در شبکه‌های اجتماعی و مارکت‌پلیس‌ها را در حوزه‌های مختلف هدف قرار داده است. زیرا فعالیت‌های مربوط به پردازش سفارش یکی از نیازهای اساسی تمامی این کسب‌وکارهاست و هنوز راه‌حل جامعی برای آن ارائه نشده است.
در پنج سال اخیر با اینکه شاهد افزایش چشمگیر فروش اینترنتی کالا و فروشگاه‌های آنلاین بوده‌ایم، اما هنوز خدمات انبارداری و پردازش سفارش به صورت کاملاً سنتی عرضه می‌شود. یعنی بیش از ۹۰٪ انبارهای کالا در کشور هوشمند نیستند و موجودی‌ها و مدیریت انبار به صورت کاغذی و دستی کنترل می‌شوند. همچنین در زمینه پردازش سفارش، تنها واحدهای فعال، مارکت‌پلیس‌هایی هستند که فقط برای فروشندگان خود خدمات پردازش سفارش را ارائه می‌دهند.
مشکل بازار، هزینه بالای مدیریت کانال‌های مختلف فروش
یک فروشنده که در فضای آنلاین به فروش کالای خود می‌پردازد، ممکن است کانال‌های مختلفی (Multi-Channel Sale) برای فروش خود داشته باشد. این کانال‌ها می‌تواند شامل مارکت‌پلیس‌ها، شبکه‌های اجتماعی و سایت فروشگاهی باشند. نحوه مدیریت سفارش‌ها و ارسال کالا برای هر کدام از این کانال‌ها متفاوت است. این موضوع سبب می‌شود که فروشنده دردسر و زمان زیادی را صرف مدیریت کانال‌های فروش مختلف بکند و حتی سبب شود که برخی کانال‌های فروش خود را کنار بگذارند. فروشندگانی که در مارکت‌پلیس‌ها فعالیت می‌کنند و قصد دارند کسب‌وکار خود را گسترش دهند، نیاز دارند تا فرایندهای فروش خود را خودکار و بهینه کنند.
بسته‌بندی نامناسب و خرابی کالا
احتمالاً بارها با این موضوع مواجه شده‌اید که سفارشی که به صورت آنلاین خریداری کرده‌اید بسته‌بندی خوبی نداشته است و کالاهای درون آن آسیب دیده‌اند. این موضوع برای شما نارضایتی ایجاد کرده و سبب شده که شاید دیگر از آن فروشنده خرید نکنید. بسته‌بندی برای فروشنده هم دردسرساز است. فروشندگان آنلاین کوچک معمولاً بخشی از منزل خود را برای بسته‌بندی کالاهای خود در نظر می‌گیرند و اگر تعداد سفارشات افزایش پیدا کند، چالش‌ها و هزینه‌های بسته‌بندی هم بیشتر می‌شود.
انبارداری سنتی
کنترل موجودی مشکل مهمی در انبارداری به شکل سنتی است. کالاهای مختلفی که فروشندگان در انبار دارند، زمان ورود و خروج متفاوتی دارند، فضای مشخصی را اشغال می‌کنند و با توجه به میزان فروش، تعداد آن‌ها در انبار و پیش‌بینی زمان قرارگیری آن‌ها در انبار متفاوت است. تمامی این‌ها جزئیاتی است که نمی‌توان به صورت دستی در انبار کنترل کرد و به یک سیستم هوشمند برای مدیریت و رهگیری کالاها نیاز دارد.
نیاز به انبارداری هوشمند در پی توسعه تجارت الکترونیک
با توسعه تجارت الکترونیک (E-Commerce) در سال‌های اخیر، تعداد سفارشات افزایش چشمگیری داشته و نیاز به پردازش سریع سفارش‌ها ایجاد شد که انبارهای سنتی کارایی لازم برای مدیریت این موضوع را نداشته و نیاز دارند تا یک سری تغییرات در خود ایجاد کنند. این تغییرات عبارتند از بهینه‌سازی فضای انبار، بالا بردن درجه شخصی‌سازی خدمات، اضافه کردن خدمات ارزش افزوده (VAS) و افزایش تعداد دریافت و تحویل کالاهای درب انبار. این‌ها باعث شده که در طول زمان، انبارها از صرفاً یک انبار ساده به مرکز پردازش سفارش تبدیل شود که علاوه بر انبار کردن و نگهداری کالاها، خدمات دیگری هم به آن اضافه شود. این روند توسعه انبارها در شکل زیر آورده شده است.
معرفی راه‌حل‌های روناد
کل مراحل از زمان تأمین کالا توسط تأمین‌کننده تا زمان تحویل کالا توسط خریدار نهایی، پردازش یا تحقق کالا (Fulfillment) نامیده می‌شود. صحت‌سنجی و کنترل کیفیت کالا، جایگذاری و نگهداری در انبار، ساخت سبد سفارش و بسته‌بندی متناسب با حجم و جنس سبد سفارش به‌طور کلی مراحل پردازش سفارش را تشکیل می‌دهند. خدمات روناد شامل سه بخش اصلی انبارداری هوشمند، پردازش سفارش و ارسال کالا می‌شود.
سیستم جامع پردازش سفارشات فروشنده
روناد به فروشندگان آنلاین کالا کمک می‌کند تا کانال‌های مختلف فروش خود را هم به‌صورت عملیاتی مدیریت کنند و هم بتوانند از طریق پنل کاربری خود در نرم‌افزار روناد فرایند انبارداری، بسته‌بندی و ارسال کالاها را رهگیری و به صورت یکپارچه و متمرکز مدیریت کنند.
انبارداری هوشمند و اشتراکی
اخیراً در دنیا اقتصاد اشتراکی (Sharing Economy) ترند شده است. فضای کار اشتراکی یکی از نمونه‌های آن است که فضای کاری شرکت‌های مختلف در کنار یکدیگر قرار می‌گیرد و این موضوع هزینه اجاره فضای کاری را برای شرکت تا حد زیادی کاهش می‌دهد. انبار مجموعه روناد هم به همین شکل است. در این انبار کالاهای فروشندگان مختلف در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و هزینه خرید یا اجاره انبار برای فروشنده به‌شدت کاهش می‌یابد.
انبارداری در روناد به‌صورت هوشمند انجام می‌گیرد؛ به گونه‌ای که وضعیت تک‌تک اقلام مشخص و به صورت در لحظه به‌روزرسانی می‌شوند. در پنل کاربری روناد بخش‌های سیستم مدیریت انبار (WMS)، مدیریت سفارش و مدیریت ارسال وجود دارد که این پنل می‌تواند با سایت فروشنده یکپارچه‌سازی (API) شود. فروشنده می‌تواند به‌صورت خودکار یا دستی سفارشات خود را در پنل روناد بارگذاری کند. پس از این، روناد سفارش را پردازش و آماده ارسال می‌کند.
به جز کالاهای تازه سوپرمارکتی یعنی کالاهایی که تاریخ انقضای کوتاهی دارند؛ مانند لبنیات، میوه و… و کالاهای حجیم مانند یخچال، تلویزیون و… انواع مختلف کالاهای دیگر را می‌توان در انبار روناد نگهداری کرد. انبار روناد که در شادآباد تهران واقع شده است، میزان ۷۵ هزار کالا ظرفیت سفارش روزانه دارد. تصاویر بخشی از انبار روناد را در ادامه می‌توانید مشاهده کنید.
مارکت‌پلیس شرکت‌های پستی
فروشندگان در روناد می‌توانند انتخاب کنند که سفارش آن‌ها پس از پردازش، توسط کدام شرکت کوریر (Courier) ارسال شود. فروشندگان پنل خود این امکان را دارند که شرکت کوریر متناسب با نیاز خود را انتخاب کنند. همچنین روناد با توجه به نیاز فروشنده، بهترین نوع ارسال را به وی پیشنهاد می‌دهد. در حال حاضر ۸ شرکت کوریر کشور به سیستم لجستیک هوشمند روناد متصل شده‌اند.
مشتریان روناد می‌توانند از دو زمان ارسال «همان روز» و «روز بعد» استفاده کنند. زمان تحویل کالا در هر کدام از این روش‌ها شامل دو بازه زمانی «۹ صبح تا ۳ بعد از ظهر» و «۳ بعد از ظهر تا ۹ شب» می‌شود. بازه صبح مربوط به سفارشات روز قبل بوده و بازه بعد از ظهر مربوط به سفارشاتی است که تا ظهر همان روز ثبت می‌شوند.
پردازش و ارسال در سریع‌ترین زمان ممکن
خدمات «بسته‌بندی» و «پنل مدیریت سفارش» جزو پرطرفدارترین خدمات روناد هستند. خدمات روناد در دو دسته عمومی و ویژه عرضه می‌شوند که در دسته ویژه، خدمات کاملاً متناسب با نیاز هر فروشنده است؛ یعنی فرایندهای پردازش سفارش و کالاها شخصی‌سازی می‌شود. مثلاً جزئیات سفارش، جزئیات کالا، جزئیات نحوه انبارداری هوشمند، شیوه حمل کالا، نوع بسته‌بندی و ارسال سفارش برای هر فروشنده متفاوت خواهد بود. این موضوع سبب افزایش سطح خدمات‌دهی به مشتریان می‌شود و رضایتمندی مشتریانش را بیشتر می‌کند.
یکی از خدمات ویژه روناد، ارائه خدمات لجستیک به مشتریان ویژه فروشنده است. به‌طور مثال یک فروشنده مشتری ویژه‌ای دارد که می‌خواهد در کمترین زمان کالا را برای وی ارسال کند. در این حالت پس از ثبت سفارش مشتری و با استفاده از خدمات لجستیک ویژه روناد، در حدود ۱۵ دقیقه کالا پردازش و تحویل پیک داده می‌شود تا برای مشتری ارسال شود.
ارزش پیشنهادی؛ کاهش هزینه و زمان عملیاتی
به‌طور کلی ارزش‌های اصلی که خدمات روناد برای فروشندگان آنلاین کالا ایجاد می‌کند شامل موارد زیر می‌شوند:
- بهینه‌سازی فرایندها
- کاهش هزینه‌ها
- کاهش زمان با متمرکز کردن فرایند کانال‌های فروش
ارزش اصلی که روناد برای فروشندگان آنلاین کالا ایجاد می‌کند، کاهش هزینه و دردسرهای مدیریت کانال‌های فروش است. این موضوع سبب می‌شود زمان فروشنده کمتر صرف بخش عملیاتی و پردازش سفارش‌ها شود و در نتیجه و بهتر که کانال‌های خود را تجمیع و بهینه کند، هزینه و دردسرهای کسب‌وکار را کاهش می‌دهد.
فرض کنید هر فروشنده آنلاین کالا بخواهد به‌تنهایی برای خود انبار ایجاد کند و تمامی مراحل پردازش سفارش را انجام دهد؛ در این صورت نه‌تنها هزینه بالایی برای این کار بایستی پرداخت کند، بلکه زمان زیادی را صرف این کار خواهد کرد که تمرکز فروشنده برای فعالیت اصلی خود که تولید و فروش محصول است از بین می‌رود. همچنین نمی‌تواند به توسعه کسب‌وکار خود فکر کند.
فروشندگان فعال در روناد بین ۱۰٪ تا ۷۰٪ کاهش هزینه‌های مستقیم داشته‌اند. علاوه بر این افزایش تمرکز فروشنده و کاهش زمان ارسال کالا موجب کاهش بیشتر هزینه‌ها خصوصاً در بلندمدت می‌شود. همچنین فعالیت در روناد سبب شده تا رضایت مشتریان آن‌ها حدود ۲۰٪ تا ۳۰٪ افزایش پیدا کند.
برنامه‌های آینده روناد
برنامه اصلی توسعه روناد، تبدیل شدن به پلتفرمی برای فعالین بازار لجستیک است. علاوه بر این روناد قصد توسعه جغرافیایی مراکز پردازش خود را به سایر شهرهای کشور دارد. این موضوع سبب کاهش هزینه‌های ارسال فروشندگان می‌شود و امکان فروش برای فروشندگان آنلاین ساکن شهرستان‌ها را افزایش می‌دهد. روناد همچنین قصد دارد تا با استفاده از تکنولوژی‌های نوینی مانند هوش مصنوعی بتواند فرایندهای انبارداری و پردازش خود را هوشمندتر و بهینه‌تر کند.
