هر فردی حداقل یک بار در زندگی خود اسبابکشی کرده است. اسبابکشی مشکلات و سختی‌‌های خود را دارد؛ از بسته‌بندی اسباب، باز کردن تجهیزات، بارگیری، مذاکره با راننده و کارگر تا تخلیه در مقصد و چینش اسباب. انجام تمامی این کارها می‌تواند خستگی، بی‌حوصلگی و عصبانیت را در پی داشته باشد و اسبابکشی را به یک کار فرساینده و دشوار تبدیل کند. نوبار یک استارتاپ جوان در حوزه اسبابکشی و باربری تخصصی است که سعی دارد خدمات مرتبط با اسبابکشی را با کیفیت بالا و قیمت مقطوع ارائه دهد.
بنیانگذار، پرهام قبادی
پرهام قبادی، بنیانگذار نوبار
پرهام قبادی بنیانگذار و مدیرعامل نوبار است. او متولد ۱۳۶۶ بوده و فارغ‌التحصیل رشته معماری است. پرهام تا قبل از شروع نوبار در فضای آفلاین مشغول به کار بود و تا سال ۱۳۹۶ در صنعت ساختمان‌سازی مدیر پروژه بوده است.
شروع کار
ایده شروع نوبار در سال ۱۳۹۶ و در طی یک اسبابکشی در ذهن پرهام قبادی شکل گرفت. در جریان اسبابکشی، کارگران حمل بار از پرهام درخواست انعام می‌کنند و او از پرداخت انعام خودداری می‌کند. با مقاومت پرهام در برابر این کار، یکی از کارگران جاروبرقی را که در حال حمل آن بود، رها می‌کند و می‌شکند. بعد از درگیری با کارگران، پرهام مجبور به پرداخت انعام می‌شود و سپس برای شکایت به اتحادیه می‌رود. در اتحادیه متوجه می‌شود که افرادی که اسبابکشی او را انجام داده‌اند، مجوز نداشتند. در نهایت، پرهام راه به جایی نمی‌برد تا بتواند حق و حقوق خود را زنده کند.
همه این اتفاقات باعث می‌شود تا ایده راه‌اندازی یک پلتفرم برای تسهیل اسبابکشی در ذهن پرهام جرقه بزند. به کمک سابقه کاری و تحصیلی خوب در معماری شروع به طراحی اولیه اپلیکیشن می‌کند. سپس برای برنامه‌نویسی اپلیکیشن طبق تجربه خود در صنعت ساختمان‌سازی در روزنامه همشهری آگهی ثبت می‌کند؛ اما این کار نتیجه نمی‌دهد.
پرهام که تا اردیبهشت ۱۳۹۷ کار به جایی نبرده بود، به طور اتفاقی با علیرضا صادقیان، هم‌بنیان‌گذار نت‌برگ و چیلیوری، آشنا می‌شود. پرهام ایده خود را با علیرضا صادقیان در میان می‌گذارد و علیرضا به او می‌گوید که به یک هم‌بنیان‌گذار نیاز دارد. پرهام فکر می‌کرد برای پیاده‌سازی اپلیکیشن و کسب درآمد تنها به چند برنامه‌نویس نیاز دارد؛ اما به واسطه آشنایی با علیرضا توانست با فضای زیست‌بوم استارتاپی بیشتر آشنا شود. در نهایت، علیرضا صادقیان اعضای تیم استارتاپ «می‌بریم» را به پرهام معرفی می‌کند. این استارتاپ پیش از این در حوزه اشتراک‌گذاری خودرو در سفرهای بین‌شهری شروع به کار کرده و شکسته خورده بود.
بالاخره نوبار با دو نفر شروع به کار می‌کند؛ پرهام و نفر دیگری به عنوان مدیر پروژه که با زیست‌بوم استارتاپی آشنا بود. با استخدام دو کارآموز برنامه‌نویس اندروید، محصول اولیه نوبار در ۷ تیر ۱۳۹۷ راه‌اندازی می‌شود. پس از ۱۵ ماه، نوبار موفق به جذب سرمایه از «گروه توسعه کارآفرینی بهمن» و «صندوق جسورانه یکم آرمان آتی» می‌شود. این جذب سرمایه این امکان را فراهم کرد تا افراد متخصص و بامهارت در نوبار شروع به کار کنند.
مشکل
با وجود اینکه مشکل پرهام با پرداخت انعام منجر به راه‌اندازی نوبار شد؛ اما او و تیمش آشنایی خوبی از مشکلات و چالش‌های مردم در اسبابکشی نداشتند. به همین دلیل آنها یک پرسشنامه طرح کردند و در سطح شهر از مردم درباره مشکلات اسبابکشی پرسیدند. در ادامه تعدادی از این مشکلات بیان شده است.
درخواست پول بیشتر در پایان کار
افرادی که قصد اسبابکشی را دارند، ابتدا به صورت حضوری یا تلفنی قیمت نهایی اسبابکشی را از چندین اتوبار می‌پرسند. سپس سعی می‌کنند بهترین گزینه را انتخاب کنند. اما در اواسط و حتی پایان کار، معمولاً قیمت توافق شده مورد تأیید کارگران و رانندگان نیست و درخواست پرداخت پول بیشتری را دارند.
پرداخت انعام
یکی از مشکلات اصلی مردم در حین اسبابکشی، درخواست کارگران برای انعام است. نتایج پرسشنامه نشان می‌داد که کارگران به توافق اولیه خود قبل از شروع اسبابکشی پایبند نیستند. آنها در حین اسبابکشی درخواست انعام کرده و در صورتی که توسط صاحب بار پرداخت نشود، از ادامه کار ممانعت می‌کنند.
سرعت کم
گاهی اوقات کارگران حمل بار با سرعت کمی کار می‌کنند تا زمان توافق شده به اتمام برسد. پس از اتمام زمان توافق شده، دست از کار می‌کشند تا به توافق جدیدی با صاحب بار برسند. در این صورت صاحب بار متحمل هزینه بیشتری می‌شود.
رفتار نامناسب کارگران
تکلم به زبان محلی و شوخی بی‌مورد کارگران حمل بار مورد دیگری است که گاهی اوقات صاحبان بار را آزار می‌دهد.
راه‌حل، تعیین هزینه شفاف
یکی از مشکلات اصلی در این حوزه، درخواست انعام یا پول بیشتر پس از پایان کار است. نوبار به کمک عوامل مختلف مؤثر در اسبابکشی و قیمت‌گذاری به کمک هوش مصنوعی، قیمت تمام شده را قبل نهایی شدن سفارش و به صورت اینترنتی تعیین می‌کند. قیمت پیشنهادی نوبار مورد تأیید کارگران حمل بار و راننده هست که در این صورت دیگر صاحب بار مجبور به پرداخت پول بیشتر نخواهد شد.
ناظر کنترل کیفی اسبابکشی
ناظر کنترل کیفی از شروع فرایند اسبابکشی تا پایان آن، تمام سعی خود را می‌کند تا مشکلی به وجود نیاید. ناظران علاوه بر آموزش کارگران و رانندگان، در صورتی که در روند اسبابکشی مشکل به وجود بیاید، سعی می‌کنند مشکل را حل کنند. توجه به نظرات مشتریان و مشکلات به وجود آمده و انتقال آن به اعضای تیم برای یافتن راه‌حل مناسب از دیگر وظایف ناظران است.
ضوابط کاری مشخص
تمامی کارگران و رانندگان فعال در نوبار ضوابط و شرایط کاری مناسبی را آموزش می‌بینند تا خدمات مناسبی به مشتریان ارائه شود. رانندگان فعال در نوبار باید استاندارد لازم برای وسایل نقلیه خود را رعایت کنند. بازدید و صحت‌سنجی وسیله حمل بار، دریافت مدارک شناسایی، استعلام آدرس، گواهی عدم سوءپیشینه و اعتیاد، تأیید توسط سه فرد معتمد و سفته ۵۰۰ میلیون ریالی قبل از شروع همکاری باعث می‌شود تا کارگران و رانندگان واجد شرایط با نوبار شروع به کار کنند.
آسیب به اسباب
در صورتی که هر گونه آسیبی به اسباب وارد شود، مشتری می‌تواند با گزارش آن، هزینه خسارت خود را دریافت کند. در این حالت، کارگر یا راننده خاطی موظف به پرداخت هزینه و جبران خسارت است. در صورتی که فرد توانایی پرداخت خسارت را نداشته باشد، نوبار خسارت را پرداخت می‌کند و حساب فرد خاطی در نوبار در اسباب‌کشی‌های بعدی تصفیه خواهد شد.
ارزش پیشنهادی، قیمت مقطوع و بدون انعام
پرهام قبادی ارزش پیشنهادی نوبار را این گونه توصیف می‌کند:
ارزش‌های پیشنهادی نوبار قیمت مقطوع و بدون انعام، پشتیبانی ۲۴ ساعته، نیروهای متخصص و آموزش‌دیده، ثبت سفارش آنلاین و پرداخت آنلاین و رصد سفارش در هر لحظه است.
محصول
برای ثبت سفارش در نوبار مراحل زیر باید طی شود:
در مرحله اول باید نوع وسیله حمل بار مشخص شود. سپس در صورتی که وسایل سنگین در بار وجود داشته باشد، باید به نوبار اعلام شده و تعداد کارگران موردنیاز نیز ثبت شود.
مرحله اول ثبت سفارش در نوبار با تعیین نوع وسیله حمل بار و وسایل سنگین
در مرحله دوم، زمان و تاریخ دقیق بارگیری باید مشخص شود.
مرحله دوم ثبت سفارش در نوبار با تعیین تاریخ و زمان بارگیری
در مرحله آخر نیز موقعیت مکانی مبدأ و مقصد بر روی نقشه علامت‌گذاری می‌شود تا قیمت نهایی حمل بار تعیین شود.
مرحله سوم ثبت سفارش در نوبار با تعیین مکان مبدأ و مقصد
تعیین قیمت
محاسبه قیمت نهایی حمل بار به دو صورت انجام می‌شود. در حالت اول، هزینه‌های ثابت محاسبه می‌شوند؛ مانند هزینه ۷۵۰ هزار ریالی کارگر، ۱/۲ میلیون ریالی کامیون و … . در نوع دوم، عوامل مختلفی مانند زمان اسبابکشی، مبدأ، مقصد، تعداد طبقات مبدأ و مقصد، و … در سفارش ثبت می‌شود و هوش مصنوعی نوبار هزینه اسبابکشی را مشخص می‌کند. عواملی مانند آب‌وهوا، فاصله بین مبدأ و مقصد، زمان بارگیری و تخلیه و … در محاسبات نوبار دخیل هستند تا قیمت دقیق و مناسبی تعیین شود.
در حال حاضر محاسبه هزینه سفارش وانت و نیسان به کمک هوش مصنوعی انجام می‌شود. قابلیت محاسبه قیمت با استفاده از هوش مصنوعی به زودی برای کامیون نیز فعال خواهد شد. در صورتی که قیمت پیش‌بینی شده توسط نوبار کمتر از قیمت نهایی بعد از اتمام اسبابکشی باشد، هزینه اضافی توسط نوبار پرداخت می‌شود و مشتری هیچ پول اضافی پرداخت نخواهد کرد.
بسته‌بندی در محل
یکی از خدمات موردنیاز برای اسبابکشی بسته‌بندی اسباب است. کارگر بسته‌بندی بار قبل از شروع باربری، در مبدأ وسایل را بسته بندی می‌کند. این خدمت هم توسط نیروی خانم به‌خصوص برای بسته‌بندی لباس‌ها و کابینت‌ها و هم نیروی آقا به‌خصوص برای وسایل بزرگ‌تر ارائه می‌شود. هزینه هر کارگر برای ۳ ساعت، ۹۰۰ هزار ریال است.
چیدمان اسباب
در این خدمت، کارگر چیدمان در مقصد وسایل بسته‌بندی شده را طبق سلیقه مشتری باز کرده و می‌چیند. هزینه هر کارگر برای ۳ ساعت، ۹۰۰ هزار ریال است.
نصب و راه‌اندازی اسباب
نوبار، خدمت راه‌اندازی وسایل در مقصد را نیز به مشتریان خود ارائه می‌دهد. بسته به درخواست مشتری، نیروی فنی قبل از اسبابکشی در مبدأ وسایلی مثل لوسترها، ماشین لباس‌شویی، ماشین ظرفشویی، پرده‌ها و … را باز می‌کند و بعد از پایان باربری در مقصد نصب می‌کند. هزینه هر نیروی فنی برای ۳ ساعت ۲/۴ میلیون ریال است.
مدل درآمدی
نوبار از طریق کارمزد ۱۲٪ در هر سفارش کسب درآمد می‌کند. البته لازم به ذکر است که کارمزد دریافتی بر روی خدمات کارگری اعمال نمی‌شود. بخشی از محصولات فروشگاه نوبار به صورت کامل فروش می‌روند که هر کدام با توجه به قیمت خریدوفروش برای نوبار سودآور است. بخش دیگری از محصولات نیز مانند کارتن نیز با کارمزد ۱۲٪ قیمت هر کالا به مشتری اجاره داده می‌شود.
اندازه بازار
ماهانه ۹۰ هزار اسبابکشی در تهران انجام می‌شود. با توجه به میانگین هزینه ۷/۵ میلیون ریالی حمل بار با کامیون، ارزش این بازار در سال، ۸۱۰۰ میلیارد ریال تخمین زده می‌شود. همچنین به طور میانگین، ماهانه ۵۰ تا ۶۰ میلیون حمل بار توسط وانت و نیسان در استان تهران صورت می‌گیرد.
رقبا و شرکا
در حال حاضر استارتاپهایی مانند الوپیک و اسنپ خدمات وانت را ارائه می‌دهند. خدمات این استارتاپها تنها شامل خود وانت و تعیین قیمت است و خدماتی مانند بارگیری، تخلیه، بسته‌بندی و … توسط آنها ارائه نمی‌شود. استارتاپ‌های حمل‌ونقل بار مانند اوبار، آسان‌بار، ترابرنت و … نیز با اینکه بیشتر در حوزه حمل بار جاده‌ای فعال هستند؛ اما خدمت اسبابکشی را نیز انجام می‌دهند. با این وجود، این استارتاپها تنها قیمت ماشین را محاسبه و اعلام می‌کنند و خدمات اختصاصی اسبابکشی ندارند. همچنین الباقی موارد به صورت توافقی با راننده مشخص می‌شود.
خدمات اسبابکشی توسط استارتاپهایی مانند استادکار، پلاک، آچاره و … ارائه می‌شود که می‌توانند از رقبای اصلی نوبار محسوب شوند. تفاوت اصلی این استارتاپها با نوبار، تمرکز نوبار بر روی اسبابکشی است؛ در حالی که دیگر استارتاپها خدمات مختلفی را پوشش می‌دهند.
رقبای اصلی نوبار که به صورت تخصصی در این صنعت مشغول به کار هستند، در وهله اول اتوبارهای فعال در سطح شهر هستند که به صورت سنتی و با سابقه زیاد در حال فعالیت هستند. این اتوبارهای قدیمی هم‌اکنون به صورت اینترنت نیز سفارش دریافت می‌کنند. به عنوان مثال، اتوبار ظریف‌بار و اطلس بار به صورت اینترنتی سفارش حمل بار را نیز دریافت می‌کنند. در وهله دوم استارتاپهایی مانند ایزی پک، اثاث‌کشی و بارکو از رقبای اصلی نوبار هستند که مانند نوبار خدمات تخصصی اسبابکشی را دارند.
رانندگان وسایل نقلیه حمل بار از شرکای تجاری کلیدی نوبار محسوب می‌شوند. به تازگی نوبار با ۲ اتوبار شروع به کار کرده و شرکای تجاری خود را گسترش داده است. این همکاری به نوبار کمک می‌کند تا به جای ارتباط با چندین راننده، تنها با اتوبارهایی در ارتباط باشد که تعداد زیادی راننده دارند.
چشم‌انداز، فراتر از انتظار بودن
پرهام قبادی درباره چشم‌انداز نوبار می‌گوید:
هدف اصلی ما این است که این صنعت را با سرمایه کم ولی هوشمندانه بهبود دهیم و مدرن کنیم. استفاده از هوش مصنوعی و ارائه خدمات فراتر از انتظار مشتری می‌تواند به ما کمک کند تا به هدف خود دست پیدا کنیم. اما فراتر از انتظار عمل کردن برای ما بسیار سخت است؛ زیرا که نوبار هیچ نمونه مشابهی در ایران و خارج از کشور ندارد. تمام سعی خود را می‌کنیم که با یادگیری و تجربه، راه خود را پیدا کنیم.
تیم نوبار انتظار دارد که در طی سال آینده بتواند سهم خوبی از این صنعت را (در تهران و البرز) از آن خود کرده و خود را به عنوان لیدر بازار معرفی کند. سپس با مدل کسب‌وکار فرانچایز (Franchise) فعالیت خود را در یکی از دو شهر اصفهان یا مشهد شروع کند.
خدمات تکمیلی اسبابکشی
راه‌اندازی فروشگاه نوبار و کارگر نظافت قبل و بعد بارگیری از خدمات جدیدی است که به زودی توسط نوبار ارائه خواهد شد. در فروشگاه نوبار وسایل موردنیاز برای اسبابکشی مانند فوم بسته‌بندی، نخ بسته‌بندی، کارتن، پلاستیک محافظ حباب‌دار و … به فروش می‌رسد. صاحبان بار می‌توانند بعضی از این وسایل را پس از اتمام اسبابکشی به نوبار بفروشند.
همکاری با کسب‌وکارها
نوبار به زودی امکان جابه‌جایی بارهای مختلفی را فراهم خواهد کرد که می‌تواند مورد استفاده کسب‌وکارهای کوچک و متوسط، کارگاه‌‌ها و شرکت‌های تولیدی قرار بگیرد. نوبار در تلاش است تا با متنوع‌تر کردن وسایل نقلیه خود و پیاده‌سازی استانداردهای لازم، مقدمات این کار را فراهم کند.
بهبود و توسعه هوش مصنوعی
هوش مصنوعی نوبار عوامل مختلفی را درنظر می‌گیرد تا بتواند قیمت دقیق‌تری را محاسبه کند. استفاده از این ویژگی به زودی برای کامیون حمل بار نیز فعال خواهد شد. همچنین نوبار به طور مستمر سعی می‌کند تا با جمع‌آوری اطلاعات سفارش‌های انجام شده، دقت هوش مصنوعی خود را افزایش دهد.
چالش‌ها
پرهام درباره چالش‌های پیش روی نوبار می‌گوید:
اگر شما می‌خواهید در یک صنعت، تغییرات زیادی ایجاد کنید، دو راه وجود دارد؛ یا باید هوشمندانه این کار را انجام دهید یا باید پول کافی برای این کار داشته باشید. ما پول زیادی نداریم، به همین دلیل سعی می‌کنیم به صورت هوشمندانه و عملکرد فراتر از انتظار این کار را انجام دهیم.
یکی از مشکلات فراتر از انتظار ظاهر شدن در زمان اسبابکشی، مدت زمان ارائه خدمات است. برخلاف دیگر استارتاپ‌های حوزه حمل‌ونقل مانند الوپیک و اسنپ، نوبار مدت زمان زیادی با مشتریان خود در تعامل است. به عنوان مثال میانگین زمان ارتباط مشتری با تاکسی اینترنتی اسنپ ۲۱ دقیقه است. این عدد برای نوبار ۳/۵ ساعت است که این موضوع باعث می‌شود جلب رضایت مشتری کار سختی برای نوبار باشد؛ زیرا که در زمان اسبابکشی، کارگران و رانندگان در مقابل دیدگان صاحب بار کار می‌کنند و هر کدام از صاحبان بار سلیقه و انتظار منحصربه‌فرد خود را دارند.
تخمین هزینه اسبابکشی
یکی از مشکلات نوبار پس از راه‌اندازی کامل هوش مصنوعی خود، تخمین دقیق هزینه اسبابکشی خواهد بود. در صورتی که قیمت‌گذاری با دقت خوبی انجام نشود؛ این موضوع می‌تواند هزینه زیادی برای نوبار داشته باشد.
ارتباط با مشتری
به طور کلی، دو نوع مشتری برای رفع مشکل خود با نوبار تماس می‌گیرند. در نوع اول، صاحب بار در زمان اسبابکشی از موضوعی ناراضی است که در همان زمان به ناظر کیفی اطلاع داده شده و مشکل رفع می‌شود. نوع دوم، مشتریان ناراضی هستند که امتیاز پایین به عملکرد نوبار می‌دهند و و دلایل خود را نیز اعلام می‌کنند. در این حالت، سیستم مدیریت ارتباط با مشتری نوبار مشکلات را به بازرس گزارش می‌دهد تا با مشتری تماس گرفته و مشکل برطرف شود. در صورتی که هزینه اضافی یا انعامی دریافت شده باشد، نوبار این موضوع را پیگیری کرده و عین مبلغ را باز می‌گرداند.
شخصیت متفاوت رانندگان و کارگران
یکی از چالش‌های اصلی نوبار، آموزش‌پذیری و رفتار کارگران و رانندگی طبق ضوابط تعریف شده است. فعالین این حوزه، شخصیت و رفتار خاص خود را دارند و معمولاً علاقه‌ای به فعالیت در قالب و استاندارد مشخصی ندارند.
پرهام، شخصیت همکاران خود را این گونه می‌بیند:
از آنجا که نوبار سرمایه زیادی نداشت، ما نمی‌توانستیم وسایل نقلیه، کارگر و رانندگان را استخدام کنیم. به همین دلیل ضوابط کاری خود را نمی‌توانستم به طور کامل اجرا کنیم. سعی می‌کردیم به صورت هوشمندانه به آنها آموزش دهیم و آگاهشان کنیم که با پیاده‌سازی استانداردها و ضوابط می‌توانند درآمد کل خود را افزایش دهند.
عملکرد
در حال حاضر، حدود ۱۰۰ راننده فعال در سیستم نوبار مشغول به فعالیت هستند و ماهانه به طور میانگین بیش از ۱۰۰۰ اسبابکشی توسط نوبار انجام می‌شود. تا به امروز ۱۰ هزار حمل بار توسط نوبار انجام شده است. تیم اولیه نوبار که در زمان شروع کار متشکل از ۳ نفر بود؛ هم‌اکنون یک تیم ۱۵ نفره است.
اعضای تیم نوبار
با سرگیری فعالیت‌ها پس از موج اول شیوع کرونا، نوبار رشد ۴۰۰٪ در سال ۱۳۹۹ را تجربه کرده است. در همین زمان، میانگین امتیاز کاربران از ۴/۵۱ به ۴/۶ افزایش یافته که نشان می‌دهد نوبار با وجود افزایش تعداد سفارش‌ها، توانسته است که رضایت مشتریان خود را جلب کند.
