کافه بازار پرمخاطب‌ترین اپ‌استور یا بازارگاه برنامه و بازی‌های اندرویدی در ایران است. بسیاری از توسعه‌دهندگان در ایران در این بازارگاه، اپلیکیشن خود را عرضه کرده و کسب درآمد می‌کنند. این بازارگاه از زمان تأسیس خود تا سال ۱۳۹۹، بیش از ۴۴ میلیون نصب داشته است و حدود ۶۷ هزار توسعه‌دهنده اپلیکیشن موبایل اندرویدی در آن فعالیت دارند.
کافه بازار اخیراً گزارشی از عملکرد خود در سال ۱۳۹۹ منتشر کرده است که در این مقاله قصد داریم به کمک اطلاعات و داده‌های این گزارش به این سؤالات پاسخ دهیم: توسعه‌دهندگان برنامه و بازی در کافه بازار چه مقدار و از چه شیوه‌هایی درآمد کسب می‌کنند؟ اپلیکیشت‌های چه بخشی در کافه بازار خریدار زیادی دارند اما توسعه‌دهندگان کمی در آن‌ها فعالیت می‌کنند؟ کدام بخش‌ها پتانسیل خوبی برای ورود توسعه‌دهندگان جدید دارند؟
توسعه‌دهندگان چقدر در کافه بازار درآمد دارند؟
توسعه‌دهندگان کافه بازار در سال ۱۳۹۹ مجموعاً ۲۸۰/۵ میلیارد تومان از طریق کافه بازار درآمد کسب کرده‌اند که این رقم نسبت به سال ۱۳۹۸، ۴۸٪ افزایش داشته است. این حجم افزایش درآمد توسعه‌دهندگان می‌تواند ناشی از افزایش تعداد توسعه‌دهنده در کافه بازار باشد. علی‌رغم اینکه در گزارش سال ۱۳۹۸ کافه بازار تعداد توسعه‌دهندگان آورده شده بود؛ اما در گزارش سال ۱۳۹۹ خبری از این تعداد نبود.
برای پیش‌بینی تعداد توسعه‌دهندگان در سال ۱۳۹۹، می‌توان از رگرسیون خطی داده‌ها استفاده کرد. پس از این کار، تعداد کل توسعه‌دهندگان کافه بازار در سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ به ترتیب، ۳۶۰۰۰ و ۴۳۰۰۰ توسعه‌دهنده تخمین زده می‌شود. برای درآمد توسعه‌دهندگان هم اگر همین روند را طی کنیم و رگرسیون خطی بگیریم، درآمد توسعه‌دهندگان در سال ۱۴۰۰ حدود ۳۱۰ میلیارد تومان پیش‌بینی می‌شود؛ اما اگر رگرسیون تابع درجه ۲ بگیریم، درآمد توسعه‌دهندگان در سال ۱۴۰۰ حدوداً به ۴۰۰ میلیارد تومان خواهد رسید.
با اینکه پیش‌بینی بر اساس رگرسیون خطی منطقی‌تر به نظر می‌رسد، اما باید در نظر داشت که خبر کاهش درصد کارمزد از ۳۰٪ به ۱۵٪ در سال ۱۴۰۰، سبب افزایش بیشتر تعداد توسعه‌دهندگان و همچنین میزان درآمد کل آن‌ها شود.
از ۲۸۰/۵ میلیارد تومان درآمد توسعه‌دهندگان در سال ۱۳۹۹، ۷۲٪ مربوط به توسعه‌دهندگان برنامه‌ها و ۲۸٪ مربوط به توسعه‌دهندگان بازی‌ها است. این سهم در سال ۱۳۹۸ برای برنامه‌ها ۶۴٪ و برای بازی‌ها ۳۶٪ بوده است. یعنی در سال جدید، سهم برنامه‌ها بیشتر شده و این افزایش ۸٪ بوده است.
روش‌های درآمدزایی توسعه‌دهندگان در کافه بازار
به طور کلی برنامه‌های کافه بازار از نظر شیوه درآمدزایی به سه قسمت زیر تقسیم می‌شوند:
- رایگان
- پرداخت درون‌برنامه‌ای
- فروش برنامه (برای نصب برنامه بایستی کاربر هزینه پرداخت کند)
بیشتر اپلیکیشن‌های کافه بازار، رایگان هستند. این اپلیکیشن‌ها معمولاً از روش‌های دیگری مانند تبلیغات درون اپلیکیشن برای درآمدزایی استفاده می‌کنند. به اپلیکیشن‌های غیر رایگان در کافه‌بازار، اپلیکیشن‌های فروشنده می‌گویند. اپلیکیشن‌های فروشنده با شیوه درآمدزایی پرداخت درون‌برنامه‌ای به دو قسمت تقسیم می‌شوند:
- اشتراک: اشتراک می‌تواند به صورت ماهانه و سالانه باشد و امکان دسترسی به برخی خدمات خاص اپلیکیشن را ممکن سازد.
- فروشی: این مدل می‌تواند به صورت مصرفی مانند خرید سکه در بازی یا غیرمصرفی به صورت حذف تبلیغات درون‌برنامه‌ای در اپلیکیشن باشد.
سهم اپلیکیشن‌های فروشنده در دسته برنامه‌ها بیشتر از بازی‌هاست. بنابراین بازی‌ها فرصت بیشتری نسبت برنامه‌ها برای تبدیل شدن به فروشنده دارند؛ اما باید توجه کرد که ماهیت بازی‌ها به گونه‌ای است که بیشتر به صورت رایگان مورد استفاده کاربران قرار می‌گیرند.
فرصت‌های توسعه‌دهندگان برنامه
در سال ۱۳۹۹، ۳۰ هزار برنامه فروشنده در کافه بازار وجود داشته است. اگر از توزیع درآمد بین برنامه‌ها صرف نظر کنیم، به طور میانگین هر برنامه فروشنده در سال ۱۳۹۹، ۶/۷ میلیون تومان درآمد داشته است. لازم به ذکر است که برخی از این برنامه‌ها غیرفعال بوده‌اند یا کمتر فعالیت کرده‌اند. البته این روش محاسبه میانگین درآمد به این علت که کاربران معمولاً از چند اپلیکیشن خرید می‌کنند، دقت زیادی ندارد؛ زیرا تمرکز درآمد را در نظر نگرفته است.
طبق نمودار فوق، تعداد برنامه‌های فروشنده طی سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ کاهش یافته است. این موضوع می‌تواند به علت تغییر روش‌های درآمدزایی برنامه‌ها به تبلیغات درون‌برنامه‌ای هم باشد. با توجه به اینکه پیش‌بینی می‌شود درآمد توسعه‌دهندگان برنامه افزایش یابد، کاهش تعداد فروشنده‌ها در وهله اول موجب افزایش درآمد توسعه‌دهندگان برنامه فعلی بازار شده و تمرکز درآمد در تعدادی از توسعه‌دهنده‌های خاص را افزایش دهد. این موضوع می‌تواند ورود توسعه‌دهندگان جدید را با مشکل مواجه کند؛ اما در صورتی که بتوانند استراتژی ورود به بازار خوبی را انتخاب کنند، می‌توانند سهم خوبی از افزایش درآمد تخمینی در سال‌های آتی را از آن خود کنند.
اگر به دسته‌بندی موضوعی برنامه‌های کافه‌بازار نگاه کنیم، دسته‌های آموزش و پزشکی بیشترین سهم برنامه فروشنده و دسته‌های رفت‌وآمد و آب‌وهوا کمترین سهم برنامه فروشنده را دارند.
با مقایسه سهم برنامه‌های فروشنده در سال ۱۳۹۹ با سال ۱۳۹۸، مشخص می‌شود که دسته امور مالی که در سال ۱۳۹۸ بیشترین سهم برنامه‌های فروشنده را داشته، در سال ۱۳۹۹ پس از دسته‌های آموزش، پزشکی، تناسب اندام، کودک، کتاب‌ها، سبک زندگی و ورزشی قرار می‌گیرد.
نکته قابل توجه دیگر، رشد سهم برنامه‌های فروشنده در تقریباً کل دسته‌بندی‌هاست. در حالی که به طور کلی تعداد برنامه‌های فروشنده کاهش داشته است، بنابراین یا برنامه‌های جدید، بیشتر فروشنده هستند یا برنامه‌های رایگان، مدل درآمدی خود را تغییر داده و فروشنده شده‌اند. از آنجایی که بیشترین رشد تعداد نصب فعال بین برنامه‌ها به دسته‌های آموزش، سبک زندگی و کودک می‌رسد، احتمال اینکه بیشتر برنامه‌های جدید فروشنده باشند، بالاتر می‌رود. پیش‌بینی می‌شود با توجه به کاهش کارمزد کافه بازار، سهم برنامه‌های فروشنده در سال ۱۴۰۰ رشد بیشتری داشته باشد.
بررسی عرضه و تقاضا بین دسته‌بندی‌های برنامه‌ها
بیشترین تمرکز درآمد بین برنامه‌ها در دسته‌های خرید، سرگرمی و کودک هستند. بنابراین این دسته‌ها بازیگران بزرگی دارند که رقابت با آن‌ها برای برنامه‌های جدیدالورود به کافه بازار سخت است. دسته‌های ابزارها و آموزش کمترین تمرکز درآمد را دارند؛ یعنی درآمد در این دسته‌ها بین بازیگران مختلف، بیشتر پخش شده است. دسته ابزارها بیشترین تعداد نصب و به‌روزرسانی در سال ۱۳۹۹ را داشته است. دسته‌های سرگرمی و شبکه خریدار بیشتر و فروشنده کمتر دارند. بنابراین فرصت ایجاد درآمد با توجه به تقاضای بالا و عرضه کمتر در این دسته‌ها بیشتر است.
فرصت‌های توسعه‌دهندگان بازی
در سال ۱۳۹۹، تعداد ۶۷۰۰ بازی فروشنده در کافه بازار وجود داشته‌اند. از این تعداد، ۱۷۳۰ بازی فروشنده جدید هستند که این تعداد نسبت به سال ۱۳۹۸ افزایش یافته است. اگر از توزیع درآمد بین بازی‌ها صرف نظر کنیم، در سال ۱۳۹۹ بازی‌های فروشنده به طور میانگین ۱۱/۷ میلیون تومان کسب درآمد داشته‌اند.
بررسی عبارات پرجستجو توسط کاربران کافه بازار، نشان می‌دهد که سه عبارت «بازی»، «بازی جدید دخترانه» و «بازی ماشین» به ترتیب بیشترین جستجو را داشته‌اند. این مورد و میانگین بالای درآمد بازی‌های فروشنده نشان می‌دهد که فرصت فعالیت توسعه‌دهندگان بازی برای فعالیت در کافه بازار مناسب‌تر از برنامه‌هاست.
تعداد بازی‌های فروشنده هم مشابه برنامه‌ها، طی سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ کاهش داشته‌اند. این روند با افزایش جستجو و تقاضا برای بازی در کافه بازار همراه است. بنابراین فرصت مناسبی را برای توسعه‌دهندگان فراهم می‌آورد تا با فعالیت بیشتر خود در بخش‌های مختلف بازی‌ها به درآمدزایی برسند. اگر از دید دسته‌بندی موضوعی بازی‌ها نگاه کنیم، دسته‌های کلمات و دانستنی‌ها، ورزشی و اکشن به ترتیب بیشترین سهم بازی‌های فروشنده را دارند. همچنین دسته‌های شبیه‌سازی و کودک کمترین سهم بازی فروشنده را دارند.
طبق گزارش عملکرد ابزارهای تبلیغات کافه بازار و صرف نظر از خطای زمانی این گزارش و گزارش سالانه ۱۳۹۹ کافه بازار، دسته‌های اکشن، تفننی و رانندگی بیشترین تعداد جستجوی روزانه را داشته‌اند. بنابراین دسته اکشن فرصت مناسبی برای توسعه‌دهندگان بازی برای فروش محسوب می‌شود. همچنین خریداران بازی‌ها در دسته اکشن بیشتر از سایر دسته‌ها از چند بازی مختلف خریداری کرده‌اند؛ بنابراین خریداران دسته اکشن تمایل بیشتری برای خرید از چند بازی دارند.
بررسی عرضه و تقاضا بین دسته‌بندی‌های بازی‌ها
طبق نمودار عرضه و تقاضا بین بازی‌های فروشنده، دسته‌های کلمات و دانستی‌ها و شبیه‌سازی بیشترین تمرکز درآمد را دارند؛ اما این تمرکز نسبت به تمرکز درآمدی برنامه‌ها کمتر است. این موضوع می‌تواند به علت ماهیت متفاوت بازی‌ها نسبت به برنامه‌ها باشد. به هر حال، فرصت ورود توسعه‌دهندگان در بازی‌ها مناسب‌تر از برنامه‌هاست.
در بین دسته‌های مختلف بازی‌ها، دسته استراتژی بیشترین تقاضا و کمترین عرضه را دارد؛ بنابراین فرصت مناسبی برای توسعه‌دهندگان در این دسته از بازی‌ها وجود دارد. دسته اکشن علی‌رغم تقاضای بالا در جستجو، خریداران کمتری به نسبت دسته تفننی و فروشندگان بیشتری دارد؛ همچنین تمرکز درآمد در آن بیشتر از دسته تفننی است. بنابراین دسته تفننی می‌تواند فرصت خوبی برای ورود بازیگران جدید باشد.
برای مطالعه بیشتر می‌توانید گزارش کافه بازار را از لینک زیر دانلود کنید.
