دیجی‌کالا با بیش از ۳۹ میلیون بازدیدکننده یکتای ماهانه، بیش از ۷/۵ میلیون تنوع کالایی و حدود ۲۵۰ هزار فروشنده در بازارگاه (مارکت‌پلیس)، یکی از بزرگترین فروشگاه‌های آنلاین در ایران است. این مجموعه سومین گزارش سالانه خود را با تمرکز بر داده‌ها و مهم‌ترین دستاوردهای گروه دیجی‌کالا در سال ۱۴۰۰ منتشر کرده است.
آمار و داده‌های گزارش سال ۱۴۰۰ دیجی‌کالا علاوه بر مفید بودن برای فعالین اکوسیستم نوآوری کشور، می‌تواند به برندها و کسب‌وکارهای بزرگ و کوچک ایرانی کمک کند تا عرضه و فروش کالاهای خود را بهبود دهند. همچنین باعث شود تا شرکت‌های تولیدکننده و توزیع‌کننده کالا زنجیره تامین، بازاریابی و فروش خود را بهینه کنند و در نهایت موجب شود تا سیاست‌گذاران کشور تصمیم‌های بهتری را در حوزه زیرساخت فناوری ارتباطات و مسائل اقتصادی اتخاذ کنند.
در این مقاله قصد داریم تا به صورت کلی به مهم‌ترین آمار و شاخص‌های کلیدی عملکرد دیجی‌کالا در سه سال اخیر بپردازیم و پیش‌بینی از ادامه روند رشد آن در سال‌های آتی داشته باشیم.
سهم ۴ درصدی بازار خرده‌فروشی آنلاین از کل خرده‌فروشی ایران
طبق گزارش دیجی‌کالا، سهم خرده‌فروشی آنلاین از کل خرده‌فروشی ایران حدود ۴٪ است که نسبت به سال ۱۳۹۹، ۲۵٪ و نسبت به سال ۱۳۹۸، ۱۰۰٪ رشد داشته است. این سهم ۴ درصدی گرچه نسبت به کشورهای توسعه‌یافته‌ای مانند چین و آمریکا حدود یک‌هفتم است؛ اما میزان رشد آن بیشتر از کشورهای توسعه‌یافته و حتی کشورهای منطقه مانند ترکیه و کشورهایی با بازار مشابه ایران مانند اندونزی است. اگر بخواهیم پیش‌بینی از سهم خرده‌فروشی آنلاین ایران در سال‌های آینده داشته باشیم می‌توانیم از رگرسیون خطی مطابق شکل زیر استفاده کنیم.
همانطور که از شکل فوق پیداست، پیش‌بینی می‌شود در سال جدید سهم بازار خرده‌فروشی آنلاین به حدود ۵٪ برسد.
خرده‌فروشی آنلاین در ایران به دو بخش زیر تقسیم می‌شود:
- خرده‌فروشی بر بستر شبکه‌های اجتماعی
- فروشگاه‌های اینترنتی دارای سایت
آمار زیادی از خرده‌فروشی بر بستر شبکه‌های اجتماعی (Social Commerce) در دست نیست اما طبق وبسایت نماد اعتماد الکترونیکی، حدود ۱۰۵ هزار فروشگاه آنلاین دارای ای‌نماد در سال ۱۴۰۰ ثبت شده‌اند. این عدد نسبت به سال ۱۳۹۹ حدود ۱۱۰٪ رشد داشته است.
پیشرفت شاخص‌های کلیدی عملکرد دیجی‌کالا در سه سال اخیر
رشد ۴۹ درصدی ارزش خالص کالای فروخته شده
یکی از مهم‌ترین شاخص‌های کلیدی عملکرد دیجی‌کالا، ارزش خالص کالای فروخته شده است.
ارزش خالص کالای فروخته شده دیجی‌کالا در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹ رشد ۴۹ درصدی داشته است. این در حالیست که در سال ۱۳۹۹ به علت شیوع ویروس کرونا و استقبال بی‌سابقه مردم از خرید آنلاین، ارزش خالص کالای فروخته شده نسبت به سال ۱۳۹۸، ۱۵۱٪ رشد داشت. در سال ۱۴۰۰ با توجه به واکسیناسیون عمومی و بهبود وضعیت کرونا، مردم بیشتر از سال ۱۳۹۹ به خریدهای حضوری روی آوردند.
با تمام این اوصاف باز هم ارزش خالص کالای فروخته شده دیجی‌کالا در سال ۱۴۰۰ رشد قابل توجهی داشته است. این رشد را می‌توان به تورم بالای چند سال اخیر ایران یا رشد تعداد فروشندگان مارکت‌پلیس دیجی‌کالا مرتبط دانست.
تنوع کالایی در سال ۱۴۰۰ بیش از ۷/۵ میلیون نوع بوده که نسبت به سال ۱۳۹۹، ۶۶٪ و نسبت به سال ۱۳۹۸ حدود ۲/۵ برابر شده است. علت این موضوع می‌تواند اضافه شدن فروشندگان بیشتر به مارکت‌پلیس دیجی‌کالا مانند کسب‌وکارهای بومی محلی باشد.
فعالیت ۲۴۹ هزار فروشنده در مارکت‌پلیس دیجی‌کالا
در سال ۱۴۰۰ تعداد ۲۴۹ هزار فروشنده در مارکت‌پلیس دیجی‌کالا فعالیت کرده‌اند که این عدد نسبت به سال ۱۳۹۹ به میزان ۶۳٪ رشد داشته است. تعداد فروشندگان مارکت‌پلیس در سال ۱۳۹۹ نسبت به سال ۱۳۹۸ حدود ۱۴۵٪ رشد داشت که این موضوع هم مرتبط به استقبال از خرید آنلاین در سال ۱۳۹۹ و عادی شدن وضعیت کرونا در سال ۱۴۰۰ است. بنابراین با اینکه رشد شاخص‌های کلیدی دیجی‌کالا در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹ کمتر است اما همچنان قابل توجه است و این موضوع تغییر سبک زندگی مردم در اثر کرونا را به خوبی نشان می‌دهد.
دیجی‌کالا در سال ۱۴۰۰ ماهانه بیش از ۳۹/۵ میلیون بازدیدکننده ماهانه دارد. اگر فرض کنیم که این بازدیدها از صفحات فروشندگان دیجی‌کالا بوده باشد، هر فروشنده به طور میانگین ماهانه ۱۵۸ بازدیدکننده یکتا داشته است.
هر فروشنده فعال در مارکت‌پلیس دیجی‌کالا به طور میانگین ماهانه ۴۹/۴ میلیون تومان فروش داشته است. اگر این عدد را در تعداد فروشندگان ضرب کنیم، سالانه حدود ۱۴۷ هزار میلیارد تومان جمع کل فروش مارکت‌پلیس دیجی‌کالا در سال ۱۴۰۰ می‌شود. البته این عدد بیشتر از عدد واقعی کل فروش مارکت‌پلیس دیجی‌کالا است؛ زیرا تمامی فروشندگان دیجی‌کالا فعال نیستند.
برای پیش‌بینی تعداد فروشندگان مارکت‌پلیس دیجی‌کالا در سال ۱۴۰۱می‌توانیم از رگرسیون استفاده کنیم. اگر از رگرسیون خطی استفاده کنیم، تعداد فروشندگان حدود ۲۸۰ هزار و اگر از رگرسیون درجه دوم استفاده کنیم، تعداد فروشندگان حدود ۳۹۰ هزار پیش‌بینی می‌شود.
۸۷۰۰ پرسنل مستقیم؛ رشد ملایم سرمایه انسانی دیجی‌کالا
دیجی‌کالا در سال ۱۴۰۰ بیش از ۸۷۰۰ پرسنل مستقیم داشته که نسبت به سال ۱۳۹۹ به میزان ۶٪ افزایش یافته است. البته میزان رشد تعداد پرسنل در سال ۱۳۹۹ نسبت به سال ۱۳۹۸ بیش از دو برابر بوده است که علت آن می‌تواند استقبال زیاد مردم از خرید آنلاین در سال ۱۳۹۹ و نیاز بیشتر دیجی‌کالا به استخدام نیروهای عملیاتی بوده باشد.
تنوع شغلی در دیجی‌کالا در سال ۱۴۰۰ بیش از ۸۲۸ عنوان بوده که به میزان ۳۴۸ عنوان از تعداد تنوع شغلی دیجی‌کالا نسبت به سال ۱۳۹۸ بیشتر شده است. علت این موضوع را می‌توان تخصصی‌تر شدن کارها در دیجی‌کالا یا اضافه شدن زیرمجموعه‌های مختلف به آن عنوان کرد.
۳۰٪ پرسنل دیجی‌کالا را خانم‌ها تشکیل می‌دهند. بخش‌های توزیع، انبارداری، امور مشتریان و محتوا با سهم ۷۶ درصدی بیشترین سهم را در میان پرسنل دیجی‌کالا در سال ۱۴۰۰ داشته‌اند. سهم این بخش‌ها در سال ۱۳۹۹، ۸۰٪ بوده است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که تعداد پرسنل اضافه شده به دیجی‌کالا در سال ۱۴۰۰ در بخش‌های دیگر بیشتر بوده است.
افزایش ۴۳ مرکز زیرساختی در سال ۱۴۰۰
دیجی‌کالا در سال ۱۴۰۰ برای پوشش حداکثری در ارسال سفارش‌های مشتریان، نمایندگی‌های توزیع کالا را در سراسر کشور افزایش داد. مراکز توزیع کالا و خدمات پس از فروش در سال ۱۴۰۰، ۸۲ مرکز بوده است که نسبت به سال ۱۳۹۹ بیش از ۴۹٪ افزایش داشته است. همچنین مراکز جمع‌آوری کالای فروشندگان در سال ۱۴۰۰ با رشد ۵۰٪ نسبت به سال ۱۳۹۹، به ۴۸ مرکز افزایش یافته است.
نکته قابل توجه در توسعه مراکز زیرساختی دیجی‌کالا در تهران در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال قبل آن، افزایش مراکز حضوری تحویل سفارش و مرجوعی مشتریان است. همچنین ایجاد مراکز جت‌مارت (مراکز تأمین و توزیع سفارش‌های دیجی‌کالا جت) در مناطق مرکزی و جنوبی تهران است که این موضوع نشان از افزایش خرید مردم جنوب تهران از کالاهای سوپرمارکتی دیجی‌کالا دارد.
ظرفیت پردازش کالا در هر روز در سال ۱۴۰۰بیش از ۹۶۰ هزار کالا بوده است که نسبت به ظرفیت پردازش در سال ۱۳۹۸، ۶۰٪ افزایش داشته است.
مرکز خدمات مشتریان دیجی‌کالا در سال ۱۴۰۰
در سال ۱۴۰۰ روزانه به بیش از ۱۹ هزار تماس تلفنی پاسخ داده شده است که نسبت به سال ۱۳۹۹ حدود ۱۴٪ کاهش داشته است. البته میزان پاسخگویی روزانه به چت آنلاین برخلاف تماس تلفنی در سال ۱۴۰۰ حدود ۱۸۶٪ افزایش یافته است که این موضوع نشان از استقبال بیشتر کاربران از پشتیبانی چت آنلاین دیجی‌کالا است.
در سال ۱۴۰۰ و با افزایش تعداد فروشندگان مارکت‌پلیس، مرکز پشتیبانی فروشندگان به تیم مرکز تماس دیجی‌کالا اضافه شد که در هر روز به طور میانگین به ۱۷۱۷ تماس فروشندگان پاسخ داده شد.
توسعه گروه دیجی‌کالا
در دو سال گذشته گروه دیجی‌کالا با توسعه عرضی و طولی حوزه‌های فعالیت خود به یک مجموعه با ۲۳ کسب‌وکار تبدیل شده است. از مهم‌ترین کسب‌وکارهای اضافه شده به گروه دیجی‌کالا در سال ۱۴۰۰ می‌توان به «مگنت»، پلتفرم بررسی و انتخاب کالا با ویژگی‌های شبکه‌های اجتماعی، «گنجه»، زیرساخت فناوری‌محور لجستیکی و «دیجی‌فای»، فروشگاه‌ساز آنلاین و راهکار جامع کسب‌وکارهای کوچک و متوسط اشاره کرد.
بسیاری از این کسب‌وکارها برای تکمیل زنجیره ارزش دیجی‌کالا در صنعت خرده‌فروشی آنلاین شکل گرفته‌اند. پیش‌بینی می‌شود که در سال ۱۴۰۱ هم کسب‌وکارهای بیشتری به گروه دیجی‌کالا افزوده شوند. دیجی‌نکست، مرکز نوآوری و سرمایه‌گذاری دیجی‌کالا، می‌تواند یکی از منابع مهم برای توسعه عرضی و طولی دیجی‌کالا در سال‌های آتی باشد.
برای مطالعه و کسب اطلاعات بیشتر از گزارش دیجی‌کالا در سال ۱۴۰۰ می‌توانید آن را از لینک زیر دانلود کنید:
