در دنیای دیجیتال امروز، استفاده از ابزار سئو به یکی از مهم‌ترین استراتژی‌های بازاریابی تبدیل شده است. هر کسب‌وکاری که در فضای آنلاین فعالیت می‌کند، برای افزایش دیده‌شدن و جذب مشتریان جدید، نیازمند بهینه‌سازی سایت خود برای موتورهای جست‌وجو است. در این میان، ابزارهای سئو نقش کلیدی در تحلیل، بهینه‌سازی و بهبود عملکرد وب‌سایت‌ها ایفا می‌کنند.
با افزایش رقابت دیجیتال، نه‌تنها کسب‌وکارهای آنلاین، بلکه کسب‌وکارهای آفلاین و سنتی نیز به ابزارهای سئو روی آورده‌اند تا جایگاه خود را در فضای جست‌وجو تثبیت کنند. در گذشته، این ابزارها عمدتاً توسط کسب‌وکارهای آنلاین مورد استفاده قرار می‌گرفتند، اما امروزه شرکت‌های خدماتی، خرده‌فروشی‌ها و برندهای محلی نیز برای بهبود جایگاه خود در نتایج جست‌وجو، از این راهکارها بهره می‌برند.
این مقاله، بر پایه فصل ابزار سئو از گزارش «تکنولوژی بازاریابی ایران ۱۴۰۳» تهیه شده است. هدف این مقاله ارائه تصویری جامع از بازار ابزارهای سئو در ایران تدوین شده است تا بازیگران صنعت، مدیران بازاریابی و سرمایه‌گذاران بتوانند درک بهتری از این حوزه و روندهای پیش‌روی آن داشته باشند.
دانلود گزارش تکنولوژی‌های بازاریابی ایران ۱۴۰۳
ابزارهای سئو؛ ابزاری ضروری برای رقابت در دنیای دیجیتال
ابزارهای سئو یکی از مؤثرترین ابزارهای دیجیتال مارکتینگ هستند که به کسب‌وکارها کمک می‌کنند تا جایگاه بهتری در نتایج جست‌وجو داشته باشند. این ابزارها در بخش‌های مختلفی مانند تحقیق کلمات کلیدی، تحلیل فنی سایت، بررسی رقبا و بهینه‌سازی محتوا کاربرد دارند. حضور در صفحه اول نتایج جست‌وجو به‌معنای افزایش بازدید ارگانیک، بهبود نرخ تبدیل و در نهایت رشد درآمد است.
در قیف بازاریابی دیجیتال، ابزارهای سئو به برندها کمک می‌کنند تا در هر مرحله، استراتژی مناسبی برای افزایش آگاهی و جذب کاربران اجرا کنند. ابزارهای سئو بیشترین تأثیر را در مراحل آگاهی و بررسی دارند. در مرحله آگاهی، این ابزارها به شناسایی کلمات کلیدی پرجست‌وجو و بهینه‌سازی محتوا برای موتورهای جست‌وجو کمک می‌کنند. در مرحله بررسی، ابزارهای سئو نقش کلیدی در بهبود ساختار سایت، بهینه‌سازی لینک‌های داخلی و اصلاح محتوای سایت برای پاسخگویی به نیازهای کاربران بالقوه ایفا می‌کنند.
بازیگران صنعت سئو در ایران شامل سه گروه اصلی است:
- ارائه‌کنندگان خدمات: آژانس‌ها و فریلنسرهای سئو که از ابزارهای سئو برای بهینه‌سازی سایت‌های مشتریان خود استفاده می‌کنند.
- فروشندگان ابزار: شرکت‌هایی که اکانت‌های اشتراکی ابزارهای خارجی را ارائه می‌دهند و به کاربران ایرانی امکان استفاده از این ابزارها را می‌دهند.
- ارائه‌کنندگان ابزار: شرکت‌هایی که ابزارهای سئو را توسعه می‌دهند و در اختیار کاربران قرار می‌دهند.
ارائه‌کنندگان ابزار، ابزارهای اختصاصی خود را توسعه می‌دهند، درحالی‌که فروشندگان ابزار، تنها اکانت‌های اشتراکی ابزارهای خارجی را در اختیار کاربران قرار می‌دهند. به دلیل تحریم‌ها و هزینه بالای اشتراک دلاری، بسیاری از کاربران ایرانی به‌صورت مستقیم به ابزارهای خارجی دسترسی ندارند. ارائه‌کنندگان خدمات، خود مشتری ابزارهای سئو محسوب می‌شوند و از این ابزارها برای اجرای پروژه‌های بهینه‌سازی سایت استفاده می‌کنند. این گروه، یکی از مهم‌ترین بازارهای هدف ارائه‌کنندگان و فروشندگان ابزار سئو در ایران هستند.
آرمان صفایی، مدیرعامل تریبون
با توجه به گرانی ابزارهای خارجی و سختی دسترسی به این ابزارها، کسب‌وکارهایی شکل گرفته است که اکانت‌های اشتراکی ابزارهای خارجی را تهیه می‌کنند و به متخصصان حوزه‌های مختلف می‌فروشند. این موضوع از یک‌سو سبب دسترسی آسان‌تر متخصصان ایران به ابزارهای خارجی شده است و از سوی دیگر به عاملی تبدیل شده تا بازار ابزارهای ایرانی شکل نگیرد.
نقشه رقابتی ابزارهای سئو در ایران
ارائه‌کنندگان ابزارهای سئو در ایران در سه دسته اصلی قرار می‌گیرند:
- ابزارهای جامع سئو: پلتفرم‌هایی که قابلیت‌های متنوع سئو را در یک داشبورد یکپارچه ارائه می‌دهند.
- ابزارک‌های سئو: ابزارهایی که هر قابلیت را به‌صورت جداگانه ارائه کرده و فاقد یکپارچگی در نمایش داده‌ها و تحلیل در طول زمان هستند.
- ابزارهای تحقیق کلمه کلیدی: ابزارهایی که روی کشف و تحلیل کلمات کلیدی تمرکز دارند و در استراتژی‌های محتوا و تبلیغات نقشی کلیدی ایفا می‌کنند.
در بازار ایران، ۳۰ ارائه‌کننده ابزار سئو فعالیت دارند که شامل بازیگران داخلی و خارجی می‌شوند. ابزارهای خارجی مانند Semrush ،Moz و Ahrefs از گزینه‌های محبوب میان کاربران حرفه‌ای هستند. از سوی دیگر، ابزارهای ایرانی مانند جت‌سئو، میزفا تولز و کیوردچی تلاش کرده‌اند نیاز کاربران را پوشش دهند.
با وجود چالش‌هایی همچون تحریم، فیلترینگ و هزینه بالای اشتراک دلاری، ۱۱ ابزار خارجی همچنان در دسترس کاربران ایرانی است. فروش اکانت‌های اشتراکی توسط فروشندگان ابزار باعث شده کاربران بتوانند با هزینه کمتر از ابزارهای خارجی استفاده کنند. این روند، در عین افزایش تقاضا برای ابزارهای بین‌المللی موجب شده تا رشد ابزارهای بومی با موانعی مواجه شود.
ابزارهای سئو چه قابلیت‌هایی دارند و چه کسانی از آن‌ها استفاده می‌کنند؟
محصولات ارائه‌کنندگان ابزارهای سئو در ایران را می‌توان به سه دسته اصلی تقسیم کرد:
- محصولات اصلی: ابزارهای پایه برای بهینه‌سازی و تحلیل سئو سایت؛ شامل تحقیق و تحلیل کلمات کلیدی، بررسی و تحلیل سئو سایت، رتبه‌بندی سایت‌ها و تحلیل رقبا برای بهبود جایگاه در موتورهای جست‌وجو.
- محصولات مکمل: ابزارهای کمکی برای بهینه‌سازی استراتژی محتوا و بهبود عملکرد سئو؛ شامل تولید محتوای متنی با کمک هوش مصنوعی و ابزارهای مرتبط با جست‌وجوی هشتگ‌های پرکاربرد.
- سایر محصولات: ابزارهای مدیریتی برای برنامه‌ریزی و اجرای استراتژی‌های سئو؛ شامل سیستم‌های مدیریت پروژه سئو که به تیم‌ها کمک می‌کنند تا فرایندهای سئو را به‌صورت ساختاریافته دنبال کنند.
علی حسینی، بنیان‌گذار سئولب
یکی از نقاط ضعف ابزارهای سئو رها کردن کاربران پس از مرحله تحلیل و بررسی سئو سایت است. محصول مدیریت پروژه سئو، با تعریف و اولویت‌بندی اقدامات و تسک‌ها بر اساس اهداف کسب‌وکار، پس از مرحله تحلیل و بررسی سئو سایت برای سئوکاران -به‌خصوص افراد کم‌تجربه و تازه‌کار- بسیار کارا است.
بازیگران کلیدی این صنعت، قابلیت‌های متفاوتی ارائه می‌دهند. بر اساس تنوع محصول، جامع‌ترین ابزارهای سئو در بازار ایران Semrush و جت‌سئو هستند که علاوه بر تحلیل سئو، ابزار تولید محتوای متنی هوشمند را نیز ارائه می‌دهند. در حوزه تحقیق و تحلیل کلمات کلیدی، سه بازیگر اصلی کیوردچی، KWFinder و Keyword Tool فعالیت دارند.
کاربران ابزارهای سئو در ایران
فریلنسرها و آژانس‌های سئو، اصلی‌ترین کاربران ابزارهای سئو محسوب می‌شوند، زیرا به‌طور همزمان پروژه‌های مختلفی را مدیریت می‌کنند و به داده‌های دقیق برای بهینه‌سازی مشتریان خود وابسته‌اند. فریلنسرهای سئو ۷۰٪ تعداد کاربران و ۵۰٪ درآمد ارائه‌دهندگان ابزارهای سئو را به خود اختصاص داده‌اند. علاوه بر این، کسب‌وکارهای کوچک و متوسط برای بهینه‌سازی وب‌سایت‌های خود از این ابزارها بهره می‌برند، اما به دلیل پیچیدگی برخی ابزارها معمولاً ترجیح می‌دهند از خدمات متخصصان سئو استفاده کنند.
رضا شیرازی، بنیان‌گذار جت سئو
مدیران کسب‌وکارهای کوچک، فریلنسرهای سئو، بازاریابان دیجیتال و تولیدکنندگان محتوا، عمده کاربران استفاده‌کننده از ابزارهای سئو را تشکیل می‌دهند. سهم بالای فریلنسرها از تعداد و درآمد ارائه‌کنندگان ابزار سئو به دلیل تصاحب عمده بازار سئو توسط این اشخاص و خرید ابزارهای سئو برای انجام پروژه‌های سئوی کسب‌وکارهای دیگر است.
معیارهای انتخاب ابزار سئو از نگاه مشتریان
انتخاب ابزار سئو به معیارهای مختلفی بستگی دارد. دقت در زبان فارسی، سرعت تطابق با تغییرات گوگل، تنوع خدمات و محصولات، سهولت استفاده و قیمت مهم‌ترین معیارهای کاربران در انتخاب ابزار هستند. نقش دقت در زبان فارسی در انتخاب ابزارهای سئو برای کاربران ایرانی بسیار مهم است. ابزارهای خارجی در برخی موارد دقت لازم برای بررسی عبارات فارسی و ساختار جملات در محتوای فارسی را ندارند.
ابزارهای پیچیده ممکن است کاربران غیرمتخصص را با چالش مواجه کنند؛ درحالی‌که هزینه اشتراک برخی ابزارهای خارجی برای کسب‌وکارهای ایرانی به‌صرفه نیست. ازاین‌رو، بسیاری از کاربران به دنبال ابزارهایی هستند که تعادل مناسبی بین امکانات، هزینه و سادگی کاربری داشته باشند.
بازار ابزارهای سئو در ایران؛ اندازه، رقابت و جایگاه بازیگران کلیدی
تخمین‌ها نشان می‌دهند که اندازه صنعت سئو در ایران بین ۷۰۰ تا ۹۰۰ میلیارد تومان است که شامل تمام خدمات، ابزارها و فعالیت‌های مرتبط با سئو می‌شود. در این میان، بازار ابزارهای سئو در سال ۱۴۰۲ بین ۳۵ تا ۴۵ میلیارد تومان برآورد شده است. این بازار طی سال گذشته ۴۰٪ تا ۵۰٪ رشد داشته است.
در بازار ابزارهای سئو ایرانی، Semrush و Moz رهبران بازار با بیشترین تعداد کاربران محسوب می‌شوند. جت‌سئو به‌عنوان چالشگر اصلی بازار ایران، با رشد سریع در تلاش است سهم بیشتری را به دست آورد. در بخش بازیگران بازارهای خاص، KWFinder و Keyword Tool در حوزه تحقیق کلمات کلیدی و Screaming Frog در تحلیل سئو فنی، جایگاه تخصصی خود را حفظ کرده‌اند. معیار تعیین سهم بازار در این دسته‌بندی، تعداد کاربران هر ابزار بوده است.
اسماعیل نورمحمدی، بنیان‌گذار کیوردچی
با توجه به سهم کم از بازار و عدم‌اعتماد کسب‌وکارها، بازیگران ایرانی رقابت کمی با یکدیگر دارند. اما ارائه ابزارهای خارجی با یک دهم قیمت اصلی توسط «فروشندگان اکانت اشتراکی ابزارهای خارجی»، شدت رقابت و جنگ قیمتی بین بازیگران ایرانی و خارجی را بسیار افزایش داده است.
چالش‌ها و فرصت‌های بازار ابزارهای سئو؛ از تحریم‌ها تا ظهور هوش مصنوعی
چندین عامل کلان می‌توانند بر رشد یا افول بازار ابزارهای سئو در ایران تأثیرگذار باشند. یکی از مهم‌ترین این عوامل، فیلترینگ اینترنت است که موجب مهاجرت کسب‌وکارها از شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها به راه‌اندازی سایت شده و نیاز به ابزارهای سئو افزایش یابد. در مقابل، استفاده گسترده از VPN دقت ابزارهای سئو را کاهش داده، چراکه موقعیت جغرافیایی واقعی کاربران ایرانی قابل رهگیری نیست.
تحریم‌های بین‌المللی نیز چالش بزرگی برای کاربران ایرانی ایجاد کرده است. بسیاری از شرکت‌های خارجی از ارائه خدمات به کسب‌وکارهای ایرانی خودداری می‌کنند، در نتیجه کاربران داخلی به ابزارهای جایگزین و اکانت‌های اشتراکی روی آورده‌اند. قطعی اینترنت نیز به‌طور مستقیم در بازه کوتاه‌مدت باعث کاهش تقاضا برای ابزارهای سئو به دلیل عدم‌دسترسی به موتورهای جست‌وجو می‌شود و در بلندمدت اعتماد کسب‌وکارها به سرمایه‌گذاری در فضای دیجیتال را کاهش می‌دهد.
رشد سریع هوش مصنوعی یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار در این حوزه است. موتورهای جست‌وجو با استفاده از هوش مصنوعی به‌سرعت الگوریتم‌های خود را تغییر می‌دهند و ابزارهای سئو باید بتوانند به‌موقع با این تغییرات هماهنگ شوند. همچنین، احتمال ظهور موتورهای جست‌وجوی جدید مبتنی بر هوش مصنوعی وجود دارد که ممکن است بازار ابزارهای سئو را متحول کند.
افزایش نرخ ارز نیز بر رفتار کاربران ابزارهای سئو تأثیر گذاشته است. با بالا رفتن هزینه تبلیغات در گوگل، بسیاری از کسب‌وکارها بر سئو و افزایش ترافیک ارگانیک متمرکز شدند که می‌تواند تقاضا برای ابزارهای سئو را افزایش دهد.
هوش مصنوعی و آینده ابزارهای سئو در ایران
بازار ابزارهای سئو در ایران تحت تأثیر تغییرات فناوری و نیازهای جدید کاربران در حال تحول است. یکی از مهم‌ترین روندها، توسعه ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی است که می‌توانند پیشنهادهای بهینه‌سازی خودکار ارائه دهند و استراتژی‌های بهبود رتبه سایت را به‌صورت هوشمند تنظیم کنند. همچنین، ابزارهای تولید محتوای متنی با استفاده از هوش مصنوعی در حال گسترش هستند و می‌توانند به کسب‌وکارها در تولید سریع‌تر و بهینه‌تر محتوا کمک کنند.
با پیشرفت الگوریتم‌های موتورهای جست‌وجو، نیاز به ابزارهای جدید سئو نیز افزایش یافته است. ابزارهای تحلیل بک‌لینک و ارزیابی رپورتاژ آگهی در حال توسعه هستند تا تأثیر لینک‌سازی خارجی را به‌دقت بررسی کنند. علاوه بر این، کسب‌وکارهای خدمات‌محور سنتی نیز بیش از گذشته به سئو توجه می‌کنند که می‌تواند بازار ابزارهای سئو را در ایران گسترش دهد.
پوریا آریافر، بنیان‌گذار میزفا تولز
شیوع ویروس کرونا موجب شروع فعالیت بسیاری از کسب‌وکارهای آفلاین در فضای آنلاین و به‌دنبال آن افزایش تقاضا برای خدمات و ابزارهای سئو شد. اما قطعی اینترنت علاوه بر کاهش شدید و مقطعی تقاضا، موجب کاهش تعداد مشتریان در بلندمدت به دلیل کاهش اعتماد کسب‌وکارها به حضور در فضای آنلاین شده است.
بازار ابزارهای سئو در ایران تحت‌تأثیر رقابت شدید ابزارهای ایرانی و خارجی با فروشندگان اکانت اشتراکی قرار دارد. استفاده زیاد کاربران از ابزارهای خارجی همراه با موانع ناشی از تحریم‌ها، هزینه‌های دلاری و محدودیت‌های فنی، چالش‌هایی را برای رشد ابزارهای داخلی ایجاد کرده است.
آینده این صنعت به میزان توانمندی ابزارهای داخلی در انطباق با تغییرات فناوری، ارائه قابلیت‌های متناسب با نیازهای کسب‌وکارهای ایرانی و افزایش دقت در زبان فارسی بستگی دارد. در کنار این موارد، توسعه راهکارهای مبتنی بر هوش مصنوعی و بهبود تحلیل داده‌ها، می‌تواند به افزایش سهم بازار ابزارهای ایرانی و بهبود رقابت‌پذیری آن‌ها در برابر نمونه‌های بین‌المللی کمک کند و مسیر توسعه پایدار این صنعت را هموار سازد.
قدردانی از همراهان گزارش
از همکاری و همراهی ارزشمند دوستان‌مان در «جت سئو» که به‌عنوان پارتنر داده‌ای در تهیه فصل «ابزار سئو» ما را یاری کردند، سپاسگزاریم.
همچنین از دوستان‌مان در «اسمارتک» و «کاوه‌نگار» که با پشتیبانی و حضور مؤثر خود در تهیه گزارش جامع «تکنولوژی‌های بازاریابی ایران ۱۴۰۳» همراه ما بودند، قدردانی می‌کنیم.
درباره تکراسا اینسایت
تکراسا اینسایت به‌عنوان یک کسب‌وکار اجتماعی، با هدف رفع کمبود داده و اینسایت قابل دسترس در اقتصاد دیجیتال ایران، گزارش‌های جامعی را منتشر می‌کند. گزارش «۱۴۰۳ تکنولوژی‌های بازاریابی ایران»، که توسط تکراسا اینسایت در آذر ۱۴۰۳ رونمایی شد، تلاش دارد تا تصویری جامع از وضعیت تکنولوژی‌های بازاریابی در ایران ارائه دهد. می‌توانید تکراسا اینسایت را از طریق شبکه‌های اجتماعی زیر دنبال کنید:
