در سال ۲۰۰۹، فرد استاتزمن (Fred Stutzman) دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه کارولینای شمالی بود و داشت روی پایان‌نامه‌اش کار می‌کرد. اما با مشکلی مواجه شد.
کافی‌شاپ مورد علاقه‌ی او که تا چند وقت پیش مکان آرام و امنی برایش بود و می‌توانست بدون مزاحمت و حواس‌پرتی روی پایان‌نامه‌اش کار کند، اخیراً قابلیت جدید و بسیار خطرناکی را آورده بود.
این قابلیت جدید چه بود؟ اینترنت وایرلس (Wireless Internet).
این قابلیت جدید باعث شده بود که حتی اگر استاتزمن می‌خواست واقعاً کارهایی را روی پایان‌نامه‌اش انجام دهد، دیگر نتواند ذهنش را متمرکز کند و دائماً حواسش با بازی‌های اینترنتی و شبکه اجتماعی پرت می‌شد. به همین خاطر، او سعی کرد اینترنتش را قطع کند، اما به این سادگی‌ها هم نبود. او به بهانه‌ی استراحت کردن دوباره به فضای مجازی برمی‌گشت. او همیشه با خودش در کشمکش بود که به سراغ چک کردن پیام‌هایش نرود.
خوشبختانه، استاتزمن یک برنامه‌نویس بود که در رشته‌ی داده‌شناسی یا علم اطلاعات (Information Science) تحصیل می‌کرد. یک شب که از کافی‌شاپ داشت به خانه‌اش می‌رفت، تصمیم گرفت نرم‌افزاری را بنویسد که قادر به حل این مشکل بود.
کار با برنامه ساده بود. ابتدا باید اپلیکیشن را باز می‌کردید، سپس مدت زمانی که می‌خواستید تمرکز کنید را در آن وارد می‌کردید، در نهایت اپلیکیشن از وصل شدن کامپیوتر شما به اینترنت جلوگیری می‌کرد. اگر هم می‌خواستید زودتر از زمان تعیین شده به اینترنت وصل شوید، باید کامپیوترتان را کاملاً خاموش و دوباره روشن می‌کردید.
نام این برنامه Freedom بود و مدت کوتاهی از ساخت این برنامه نگذشت که بسیار محبوب شد. این برنامه توسط نشریاتی چون ان پی آر (NPR)، اکونومیست، نیویورک تایمز، مجله اپرا (Oprah Magazine) و تایم (Time) و تقریباً تمام رسانه‌هایی که به فکرتان می‌رسد، مورد استفاده قرار گرفت و بیش از ۵۰۰ هزار نفر این برنامه را دانلود کردند.
ظاهراً خیلی از افراد با این مشکل مواجه هستند و کارهای‌شان را به همین خاطر به تأخیر می‌اندازند. اما چرا این اپلیکیشن انقدر مورد استقبال قرار گرفت؟ و چه درسی را می‌توان از آن یاد گرفت؟
ایجاد محدودیت برای حذف تصمیم‌های کوچک و تکراری
تکرار بسیاری از تصمیم‌ها قدرت اراده‌ی شما را ضعیف می‌کند. این موضوع حتی درباره‌ی تصمیم‌های کوچک تکراری هم صادق است؛ مثل زمان‌هایی که دائماً تصمیم می‌گیرید ایمیلتان را چک نکنید یا مدام سعی می‌کنید یک رژیم غذایی جدید و سخت را دنبال کنید. ممکن است شما بتوانید پنج دقیقه یا یک ساعت یا شاید یک هفته مقاومت کنید، اما در نهایت قدرت اراده‌ی شما ضعیف شده و تسلیم می‌شوید. این اتفاق به خستگی تصمیم معروف است و در مقاله‌ی «چگونه تصمیم‌های روزمره و تکراری روی تصمیم‌های مهم زندگی ما تأثیر منفی می‌گذارد؟» درباره این پدیده توضیح داده‌ایم و درباره تأثیر آن بر روی قدرت اراده و تصمیمات هر روزمان صحبت کرده‌ایم.
اپلیکیشن Freedom که توسط استاتزمن طراحی شده است، علاوه بر محدود کردن دسترسی شما به اینترنت، خستگی تصمیم را هم کاهش می‌دهد. این اپلیکیشن انتخاب‌های پیش‌روی شما را حذف می‌کند و در نتیجه انجام کار درست بسیار آسان‌تر می‌شود. به عبارتی دیگر، این اپلیکیشن برای عادت‌های شما حد و مرز می‌گذارد و انتخاب‌های شما را محدود می‌کند.
درس مهمی که می‌توان گرفت این است که محدودیت‌ها با حذف تعداد زیادی از تصمیم‌های کوچک و تکراری پیش‌روی‌مان باعث می‌شود که راحت‌تر عادت‌های خوب را در خودمان ایجاد کنیم.
محدودیت‌ها خوب هستند
افراد معمولاً می‌گویند که برای رسیدن به تصمیم درست نیاز دارند که گزینه‌های مختلفی را بررسی کنند. اما وقتی نوبت انجام کارها می‌رسد، این گزینه‌ها به عنوان یک مانع عمل می‌کنند. وقتی که گزینه‌های محتمل زیادی برای انتخاب پیش‌روی افراد باشد، تصمیم‌گیری درست بسیار سخت خواهد شد و این دقیقاً پارادوکس تصمیم‌گیری است.
در عین حال، زمانی که خودتان را محدود می‌کنید، انجام کار بسیار راحت‌تر می‌شود. این محدودیت مخصوصاً زمانی جواب می‌دهد که شما مجبور باشید از کارهای کوچک‌تر شروع کنید. به عنوان مثال؛
- اگر می‌خواهید ورزش کردن را شروع کنید برای خودتان یک سری قانون تعریف کنید. مثلاً اجازه ندارید بیشتر از ۵ دقیقه ورزش کنید. در این صورت مجبور خواهید بود بعد از ۵ دقیقه ورزش کردن را متوقف کنید. این روش (ایجاد محدودیت) به شما کمک می‌کند تا خیلی ساده و آسان بتوانید ورزش کردن را به یک عادت روزانه برای خودتان تبدیل کنید و در ادامه زمان بیشتری را به ورزش کردن اختصاص دهید.
- اگر می‌خواهید خلاق‌تر شوید می‌توانید از محدودیت‌ها برای ایجاد خلاقیت استفاده کنید. مثلاً اگر می‌خواهید کتابی بنویسید، خودتان را در شرایطی قرار دهید که تنها با ۵۰ کلمه مختلف این کتاب را بنویسید.
- اگر می‌خواهید در وعده‌های غذایی‌تان سبزیجات بیشتری بخورید، می‌توانید این هفته خودتان را محدود به خوردن فقط یک نوع سبزیجات کنید. با محدود کردن تعداد گزینه‌های پیش‌روی‌تان، احتمال اینکه واقعاً غذای سالمی بخورید خیلی بیشتر از زمانی خواهد بود که شما با جزئیات بیشتری در برنامه رژیم غذایی‌تان مواجه شوید.
در بیشتر مواقع طرز فکر ما این طور است که دوست داریم آزاد باشیم و توانایی و قدرت انتخاب هر گزینه‌ای را داشته باشیم. اما گاهی اوقات لازم است که ما گزینه‌های انتخابی‌مان را محدود کنیم و ذهنمان را برای تصمیم‌گیری درست متمرکز کنیم. به عبارت دیگر، به جای اینکه در جاده‌ای باشید که مسیرهای مختلف را پیش‌روی‌تان قرار می‌دهد، لازم است که در تونلی قرار بگیرید که شما را در یک مسیر خاص نگه دارد تا بتوانید به مقصدتان برسید.
مترجم: سارا مقدسی
