از مشکلات اصلی بازار کار ایران، عدم آموزش مهارتهای متناسب با بازار کار در دانشگاه‌ها به دانشجویان است. به همين دلیل بیشتر فارغ‌التحصیلان برای ورود به بازار کار مهارتهای مورد نیاز را در دوران تحصیل کسب نمی‌کنند و برای اشتغال با مشکلات متعددی روبه‌رو می‌شود. رهنما کالج که کار خود را از سال ۱۳۹۵ شروع کرده، با هدف تأمين نیاز بازار کار با پذیرش مهارت‌جو و آموزش پروژه‌محور افراد را به گونه‌ای آماده می‌کند که پس از اتمام دوره‌های آموزشی خود در رهنما کالج بتوانند با شرایط بهتری وارد بازار کار شوند. این مؤسسه تا به امروز با برگزاری ۲۰ دوره آموزشی، بیش از ۵۰۰ فارغ‌التحصیل را به بازار کار معرفی کرده است.
محمدحسن شهرمیانی، مدیرعامل رهنما کالج
محمدحسن شهرمیانی، مدیرعامل رهنما کالج
محمدحسن شهرمیانی متولد سال ۱۳۶۳ و فارغ‌التحصیل رشته تحصیلی برق مخابرات در مقطع کارشناسی است. اولین تجربه کاری او در بخش منابع انسانی شرکت رهنما (Rahnema) بوده و تا به امروز ۱۶ سال سابقه همکاری با این شرکت را دارد. وی در سالیان گذشته تجربه‌های کاری مختلفی همچون مدیریت منابع انسانی شرکت رهنما و مدیرعاملی رهنما کالج را در کارنامه خود دارد.
داستان شکل‌گیری رهنما کالج
داستان شکل‌گیری رهنما کالج به تلاش برای یافتن راه‌حل برای یک مشکل درونی شرکت رهنما بازمی‌گردد؛ زمانی که برای انجام یک پروژه نیاز بود تا تعداد اعضای تیم فنی شرکت ظرف مدت کوتاهی به ۲ تا ۳ برابر افزایش پیدا کند. در آن زمان عمده نیروهای فنی فعال در فضای کاری ایران یا آموزش عملی ندیده بودند، یا در مطالب تئوری قوی نبودند یا در هر دو مورد خوب بوده، ولی نمی‌دانستند از کجا شروع کنند. با توجه به اینکه رهنما در آن زمان بیشتر به عنوان یک شرکت ارائۀ خدمات محتوایی شناخته می‌شد و مانند امروز دسترسی بالایی به نیروی کار نداشت، پس از بحث و گفت‌و‌گوی فراوان به این نتیجه رسیدند :«چرا خودمان نیرویی را که می‌خواهیم آموزش ندهیم؟»
محمدحسن شهرمیانی درباره انگیزه راه‌اندازی رهنما کالج در سال ۱۳۹۵ می‌گوید:
«یکی از دغدغه‌های همیشگی خودم به واسطه کار با آدم‌های مختلف این بود که افراد بسیار کاربلد و پرپتانسیلی به دلیل تجربه کاری کم نمی‌توانستند در جایی استخدام شوند. همیشه نگران و ناراحت بودم که چرا نمی‌توان برای این افراد کاری انجام داد.»
برای این منظور، شرکت رهنما اولین فراخوان دوره آموزشی خود با موضوع برنامه‌نویسی در سال ۹۵ را در سطح دانشگاه‌های تهران از جمله شهید بهشتی، امیرکبیر و صنعتی شریف اعلام کرد. بیش از ۶۰۰ نفر برای این دوره ثبت‌نام کردند که این موضوع باعث ایجاد دیدگاه جدیدی در شرکت رهنما شد؛ دیدگاه نیاز به یک شیوه آموزشی متفاوت از ساختار آموزشی در دانشگاه به همراه آموزش‌های عملیاتی. از اینجا بود که مسیر رهنما کالج شروع شد و در طی پنج سال اخیر با هدف تأمین نیاز هر دو سمت بازار کار، کارجویان و کارفرمایان، مسیر خود را به صورت جدی ادامه داد.
دوره‌های آموزشی در رهنما کالج
هدف اصلی رهنما کالج آموزش مباحثی است که در دانشگاه و محیط‌‌های آکادمیک خیلی مطرح نیست و الزاماً رشته تحصیلی خاصی نیز مرتبط با آن وجود ندارد. این مؤسسه معتقد است که این آموزش‌ها به گونه‌ای باید اجرا شود که در نهایت افراد بتوانند پس از فراگیری مباحث مرتبط با زمینه کاری خود، بلافاصله شروع به کار کنند. در رهنما کالج سعی می‌شود علاوه بر آموزش‌های تخصصی، روی مهارتهای نرم (Soft Skills) افراد نیز کار شود؛ آموزش‌های نظیر کار تیمی، بازخورد دادن، نحوه ارتباط با مدیر، تعیین زمان ارائه برای کارها (Deadline)، شناخت تفاوت‌‌های افراد در محیط کار و… . دوره‌های آموزشی رهنما کالج شامل موارد زیر است:
- دوره برنامه‌نویسی
- دوره طراحی محصول
- دوره مدیریت منابع انسانی
- دوره یادگیری ماشین
- دوره بازاریابی دیجیتال
علت انتخاب این دوره‌ها به این دلیل بوده که در شکل‌گیری یک تیم استارتاپی به تمامی این تخصص‌ها برای تشکیل شاکله اصلی یک تیم استارتاپی نیاز وجود دارد. این دوره‌ها در دو سطح به افراد آموزش داده می‌شود:
- دوره‌های مارشال: دوره‌هایی در سطح مقدماتی که در آن نکات پایه به مهارت‌جویان آموزش داده می‌شود. مدت زمان آموزش مباحث دوره‌های مارشال ۱۰ تا ۱۵ ساعت بوده و افراد هر زمانی که بخواهند می‌توانند ویدئوهای آموزشی را با توجه به زمان‌بندی خودشان و به صورت آنلاین مشاهده کنند. این دوره‌ها به صورت ویدئوهای از پیش ضبط شده بوده و به همین دلیل ارتباط با اساتید به صورت محدودی وجود دارد.
- دوره‌های تیونینگ: دوره‌هایی در سطح پیشرفته که به صورت بوت کمپ (Boot Camp) برگزار می‌شود. بوت کمپ یک دوره آموزشی فشرده و هدفمند، برای پرورش افراد است تا آنها را برای ورود به بازار کار آماده کند. در دوره تیونینگ ابتدا مهارت‌جویان تیم‌سازی شده و سپس در مدت زمان ۲ الی ۳ ماه هر تیم با همراهی مستمر اساتید و منتورها به انجام یک پروژه عملیاتی مشغول می‌شود.
دوره‌های تیونینگ رهنما کالج برای افرادی مناسب است که هدفشان از شرکت در دوره‌ها و مسیر شغلی آنها مشخص شده باشد. همچنین علاقه و اشتیاق به حضور در آن دوره داشته باشند و آینده کاری خود را در حوزه مرتبط با دوره ببینند. برای گذراندن دوره‌های رهنما کالج مدرک دانشگاهی مهم نبوده و هر فردی با هر مدرکی می‌تواند در هر دوره‌ای شرکت کند.
نحوه ثبت‌نام در رهنما کالج
دوره‌های مارشال رهنما کالج عمومی بوده و همه افراد می‌توانند در آن ثبت‌نام کنند. اما برای دوره‌های تیونینگ در ابتدا از متقاضیان رزومه کاری دریافت می‌شود و سؤالات کلی درباره هدف و انگیزه از شرکت در دوره و اطلاعات عمومی از مباحث دوره از آنها پرسیده می‌شود. در مرحله بعد افراد مورد ارزیابی فنی قرار می‌گیرند و در بعضی از دوره‌ها مانند دوره‌های فنی آزمون آنلاین برای ارزیابی مهارتهای تخصصی برگزار می‌شود. برای دوره‌هایی مثل بازاریابی دیجیتال آزمونی وجود نداشته و ارزیابی افراد از طریق بررسی تخصصی‌تر مهارتهای تخصصی موجود در رزومه توسط تیم ارزیابی انجام می‌شود. در نهایت با متقاضیان جهت سنجش میزان اشتیاق به یادگیری مباحث، طرز فکر آنها، روحیه همکاری و میزان تمرکز بر روی مسیری که انتخاب کردند، مصاحبه شده و از بین آنها افراد مناسب دوره تیونینگ انتخاب می‌شوند.
نحوه آموزش و ارزیابی در رهنما کالج
در رهنما کالج تا به امروز بیش از ۲۰ دوره برگزار شده که در مجموع بیش از ۲۱ هزار متقاضی داشته است. با وجود ثبت‌نام تعداد بالای متقاضیان در رهنما کالج، اما این مؤسسه فقط ۵۸۰ نفر فارغ‌التحصیل داشته که نشان از محدودیت و سخت‌گیری رهنما کالج در پذیرش متقاضیان دارد.
دلیل اصلی تفاوت فاحش تعداد متقاضیان و فارغ‌التحصیلان رهنما کالج در شیوه ارزیابی متقاضیان است. رهنما کالج پیش از پذیرش متقاضیان و برای هم‌سطح بودن و افزایش کیفیت آموزش، همه افراد را ارزیابی کرده و پس از انجام مصاحبه و معلوم شدن میزان اشتیاق آنها برای حضور در دوره‌ها، از متقاضیان دعوت به شرکت در دوره‌ها می‌کند.
در حین دوره افراد تیم‌بندی شده و برای هر تیم یک پروژه واقعی انتخاب می‌شود. برای هر تیم نیز یک منتور جهت راهنمایی در حین انجام پروژه انتخاب می‌شود. مهارت‌جوها در دوره‌های آموزشی توسط منتورها و تیم اجرایی رهنما کالج با شاخص‌های مد نظر مؤسسه از جمله میزان حضور، تعهد به انجام کار و… مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. در پایان دوره نیز هر یک از تیم‌ها برای فارغ‌التحصیلی باید نتیجه کار خود را ارائه کنند و در آنجا نیز بار دیگر ارزیابی می‌شوند.
باشگاه رهنما کالج
فارغ‌التحصیلانی که در ارزیابی دوره‌های رهنما کالج عملکرد خوبی داشته باشند، پس از اتمام دوره خود عضو باشگاه رهنما کالج می‌شوند که بستری برای شبکه‌سازی و تعامل و ارتباط با دیگر افراد متخصص، دسترسی به خدمات توسعه فردی و حرفه‌ای، سایر فعالیت‌های تخصصی در مسیر یادگیری هر چه بیشتر مهارت‌جویان و همچنین اطلاع از موقعیت‌های شغلی است. این باشگاه شبکه ارتباطی بین فارغ‌التحصیل‌های دوره‌های حضوری و پیشرفته آنلاین بوده و در آن افراد تجارب خود از سازمان‌های مختلف را به اشتراک می‌گذارند. ارتباط کسب‌وکارها با رهنما کالج نیز از طریق این باشگاه است.
هدف باشگاه رهنما کالج حفظ ارتباط و همراهی با رهنما کالجی‌ها بوده و چشم‌انداز این باشگاه تبدیل شدن فارغ‌التحصیلان به اساتید آینده رهنما کالج خواهد بود. در رهنما کالج افرادی مسئولیت آموزش را بر عهده دارند که علاقه به آموزش و تجربه عملیاتی داشته باشند و تمامی داشته‌های خود را در اختیار مهارت‌جویان قرار دهند.
مهارت‌جویان در رهنما کالج همیشه می‌توانند خودشان را ارتقا داده و این کار در بستر رهنما کالج استارز امکان‌پذیر است که به نوعی مکمل باشگاه رهنما کالج محسوب می‌شود. مهارت‌جویان در رهنما کالج استارز بر اساس ارزیابی‌ها سطح‌بندی مهارتی شده و از روش‌های مختلف می‌توانند خود را ارتقا دهند. برگزاری رویداد و اشتراک‌گذاری دانش و تجربه، منتورینگ، مشاوره تخصصی و انجام پروژه‌های گروهی و… از جمله راه‌های ارتقا مهارت‌جویان در سطوح مختلف در این بستر است.
رهنما کالج: تسهیلگر ارتباط سازمان‌ها و کارجویان
رهنما کالج به دو صورت به کسب‌وکارها و سازمان‌ها ارائه خدمات می‌کند. در مدل اول کسب‌وکارها به رهنما کالج مراجعه کرده و بر اساس نیاز خود اقدام به همکاری با فارغ‌التحصیلان رهنما کالج می‌کنند. در مدل دوم علاوه بر نیاز به نیروی تخصصی، بسیاری از کسب‌وکارها با نگاه مسئولیت اجتماعی و برای معرفی بهتر خودشان و ارتباط بیشتر با مهارت‌جویان رهنما کالج حامی یک دوره آموزشی می‌شوند. رهنما کالج برای همکاری با این سازمان‌ها اصول و قواعدی را داشته و پس از بررسی پیشنهادها همکاری خود را با سازمان‌ها شروع می‌کند.
معمولاً پس از اتمام هر دوره سازمان‌ها به مهارت‌جویان معرفی شده و در صورت اقبال مهارت‌جویان رهنما کالج نقش تسهیلگر را ایفا می‌کند. تفاوت مهارت‌جوی معرفی‌شده توسط رهنما کالج با دیگر بسترهای معرفی کارجو، در این است که رهنما کالج رزومه‌ای متفاوت‌تر از افراد را به سازمان‌ها ارائه می‌کند. این رزومه شامل سه مدل ارزیابی قبل، حین و بعد از دوره بوده که به سازمان‌ها دیدگاه بهتری درباره مهارت‌جویان برای همکاری با آنها خواهد داد. بیش از ۹۵٪ فارغ‌التحصیلان رهنما کالج بعد از اتمام دوره‌ها یا ارتقا شغلی داشته‌اند یا موفق به استخدام در سازمان‌های خیلی خوب شده‌اند. معیار خوب بودن یک سازمان برای استخدام از نظر محمدحسن شهرمیانی به صورت زیر است:
«سازمان‌های خیلی خوب، به سازمان‌هایی گفته می‌شود که از نظر برند کارفرمایی و حس افراد خوب باشند».
خدمات ارائه‌شده توسط رهنما کالج برای سازمان‌ها کاهش هزینه استخدام را در پی دارد که امروزه برای هر سازمانی مبلغ قابل توجهی محسوب می‌شود. در حال حاضر هزینه استخدام هر عضو جدید در استارتاپ‌های کوچک در حدود ۱۰ الی ۱۵ میلیون تومان و برای استارتاپ‌ها و شرکت‌های بزرگ‌تر در حدود ۳۰ الی ۳۵ میلیون تومان است. رهنما کالج با مدل آموزشی خود سعی در کاهش این هزینه برای تمامی شرکت‌ها دارد.
مأموریت و چشم‌انداز رهنما کالج
مأموریت رهنما کالج پیاده‌سازی شیوه‌ای از آموزش حرفه‌ای و پروژه‌محور است که منجر به توانمندسازی مهارت‌جویان می‌شود تا به واسطه آن بتوانند جایگاه شغلی و زندگی خود را بهتر کنند. هدف آتی رهنما کالج آموزش نیروی متخصص برای تمامی سطوح مختلف سازمان‌ها است؛ به صورتی که اگر یک شرکت یا سازمان نیاز به یک حسابدار هم داشته باشد بتواند با مراجعه به رهنما کالج نیاز خود را برطرف کند. به همین دلیل این مؤسسه قصد دارد دوره‌های جدیدی مانند بلاک‌چین (Block Chain)، علم داده (Data Science)، مهارتهای نرم (Soft Skills) و… را به دوره‌های آموزشی خود اضافه کند.
مسئولیت اجتماعی رهنما کالج
به گفته محمدحسن شهرمیانی، فراهم‌سازی امکان آموزش و یادگیری برای تمام افراد از رسالت‌های رهنما کالج است و درباره این موضوع می‌گوید:
«برای ما خیلی مهم بود که بتوانیم امکان آموزش را برای همه آدم‌ها فراهم کنیم و دوست نداشتیم تا محدودیت‌های مالی مانع از آموزش و یادگیری افراد بشود. هدف از دریافت شهریه برای رهنما کالج بحث درآمد نبوده و صرفاً جهت پوشش هزینه‌های آموزشی و امکان توسعه آن بوده است. اما این موضوع نباید مانعی برای حضور افرادی با پتانسیل بالای یادگیری در دوره‌ها شود. برای همین طرحی با نام بورسیه در رهنما کالج در نظر گرفته شده تا افرادی که دغدغه مالی دارند بتوانند به راحتی این دوره‌ها را بگذرانند.»
