تکنولوژی و استارتاپها چگونه میتوانند در شناسایی و جلوگیری و تشخیص کرونا به جهان کمک کنند؟
تکنولوژیهایی چون هوش مصنوعی و علم داده میتوانند با تجزیه و تحلیل زبانهای گفتار مردم و دادههای شبکههای اجتماعی، مکان احتمالی وقوع بیماری را پیشبینی کنند و مانع از گسترش بیشتر بیماری شوند. همچین با توجه به سرعت انتقال این ویروس، رباتها بیش از هر زمان دیگری به کمک انسانها آمادهاند.
راهحلهای تکنولوژیمحور بیش از پیش در تلاش هستند تا بتوانند از شیوع ویروس کرونا جلوگیری و با آن مقابله کنند. با توجه به ضرورت و اهمیت شناخت این راهحلها، در این مقاله قصد داریم به دو سؤال مهم پاسخ دهیم:
- در حال حاضر چه تکنولوژیهایی توانستهاند با شیوع ویروس کرونا مقابله کنند؟
- استارتاپها چه راهحلهایی را برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا ارائه کردهاند؟
استفاده از هوش مصنوعی و علم داده برای مقابله با کرونا در جهان
پژوهشگران و سازمانهای بینالمللی تلاش میکنند تا به راهبردها و راهحلهای پایدار برای مقابله با ویروس کرونا دست یابند. در میان این تلاشها، آنها به نقش مهم هوش مصنوعی و علم داده پی بردهاند. به طوری که علم داده توانسته است شیوه مقابله با شیوع این بیماری را تغییر دهد و زندگی بسیاری از افراد را از ابتلا به این بیماری در امان نگه دارد.
مرکز کنترل بیماریها و سازمان جهانی بهداشت: تحلیل داده و کلان داده راه را نشان میدهند
مرکز کنترل بیماریها و سازمان جهانی بهداشت در بررسیهای خود بر روی ویروس کرونا به نقش مهم «تحلیل داده» و «کلان داده» (Big Data) برای دستیابی به راهحلهای پایدار پی بردهاند.
دانشکده پزشکی هاروارد: جلوگیری از شیوع ویروس کرونا با یادگیری ماشین
دانشکده پزشکی هاروارد تلاش میکند تا راهحلهایی را برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا را به کمک تکنولوژی یادگیری ماشین پیدا کند تا داده و اطلاعات به دست آمده از منابع مختلف را بررسی نماید.
دانشگاه ساوتهمپتون: تشخیص مسیر شیوع ویروس کرونا با هوش مصنوعی و مدلسازی
دانشگاه ساوتهمپتون در حال تحقیق و بررسی در زمینه ویروس کرونا با استفاده از هوش مصنوعی و مدلسازی داده است. بر اساس نتایج به دست آمده از پژوهشها، تکنولوژی هوش مصنوعی به پژوهشگران کمک میکند تا الگوهای حرکتی ویروس کرونا را از شهر ووهان به سایر شهرهای کشور چین و بقیه کشورها تشخیص دهند.
کشور چین: از پیشنهاد مکانهای امن با هوش مصنوعی تا نحوه پیشگیری
در کشور چین شرکتهای تکنولوژیمحور با استفاده از هوش مصنوعی و علم داده، اطلاعات تک تک مسافران مترو و هواپیماها را بررسی کرده و موارد مشکوک را شناسایی میکنند. همچنین هوش مصنوعی میتواند به مردم مکانهای امن را پیشنهاد داده و نحوه پیشگیری از ابتلا به کرونا را دقیقاً برای هر نفر مشخص کند.
به طور کلی، تحلیلهای پیشگویانه و کلان داده به عنوان ابزارهای قدرتمند برای مبارزه با شیوع بیماریهای مرگبار مانند کرونا و سارس در جهان شناخته شدهاند و به پژوهشگران کمک کردهاند تا ساختار ویروس و روشهای گسترش آنها را پیشبینی کنند.
استارتاپ بلودات (BlueDot): پیشبینی بیماری سارس و کرونا
بلودات، استارتاپی در زمینه هوش مصنوعی، سیستمهای هوشمندی را ایجاد کرده است که دادههای افراد را به طور دقیق بررسی میکند تا به کمک آن بتواند احتمال وقوع بیماری را پیشبینی کند.
نکته بسیار جالب درباره این پلتفرم این است که بیماری همهگیر سارس را پیشبینی کرد و این پیشبینی دقیقاً به واقعیت پیوست. هشدار شیوع بیماری کرونا در دسامبر سال ۲۰۱۹، نمونه دیگری از ماهیت قدرتمند فناوری هوش مصنوعی این استارتاپ است. این پیشبینی همانند بیماری سارس دقیقاً به واقعیت پیوست که نتیجه آن شیوع کرونا در فوریه سال ۲۰۲۰ بود.
تعیین موقعیت مکانی بیماری و جلوگیری از شیوع با استفاده از هوش مصنوعی
پلتفرم هوش مصنوعی بلودات از جمله جدیدترین پیشرفتهای فناورانه است که از تحلیل داده برای پیدا کردن موقعیت مکانی بیماری و جلوگیری از شیوع آن استفاده میکند.
ردیابی مسیر بیماری با استفاده از پردازش زبان
پردازش زبانهای طبیعی (NLP – Natural Language Processing) ابزاری است که در بلودات برای ردیابی و دنبال کردن مسیر بیماری استفاده میشود. به عنوان مثال، بلودات زبانهای گفتاری مردم جهان و شبکههای اجتماعی را تجزیه و تحلیل میکند و از سخنان مردم که در مورد بیماری یا نشانههای آن حرف میزنند، به جمعآوری اطلاعات میپردازد. سپس به کمک این اطلاعات، مکان بعدی گسترش ویروس را مشخص میکند و راههای پیشگیری از آن را ارائه میدهد.
پیشبینی احتمال وقوع بیماری با استفاده از یادگیری ماشین
یادگیری ماشین تکنولوژی دیگری است که در استارتاپ بلودات به کار گرفته شده است. بلودات به کمک این تکنولوژی میتواند اطلاعات جدید را درباره احتمال وقوع بیماری ارائه کند. علاوه بر این، تکنولوژی هوش مصنوعی بلودات با ارائه اطلاعات و توانمندسازی متخصصان حوزه بهداشت و سلامت میتواند در زمان و منابع صرفهجویی کند.
استارتاپ اینسیلیکو مدیسین (Insilico Medicine): استفاده از هوش مصنوعی برای شناسایی مولکولهایی که قادرند با کرونا مبارزه کنند
اینسیلیکو مدیسین نمونه دیگری از یک استارتاپ -مستقر در مریلند آمریکا- میباشد که بر روی استفاده از تحلیل داده برای جلوگیری از بیماری تمرکز کرده است. در حال حاضر، این استارتاپ در حال توسعه فناوری خود است که به کمک آن بتواند پزشکان را درباره مولکولهایی که قادرند با ویروس کرونا مبارزه کنند، آگاه کند. این استارتاپ قصد دارد با استفاده از راهحلهای هوش مصنوعی طول عمر سالم (Healthy Longevity) را افزایش دهد.
تجزیه و تحلیل مولکولها با استفاده از هوش مصنوعی
سیستم هوش مصنوعی در اینسیلیکو مدیسین سریع و دقیق است؛ به طوری که مدام مولکولها را مورد تجزیه و تحلیل قرار میدهد و مانند یک آزمایشگاه مجازی متشکل از هزاران دانشمند، تک تک این مولکولها را در مقابله با ویروس کرونا بررسی میکند تا به بهترین نتیجه ممکن دست یابد.
این استارتاپ اخیراً پایگاه اطلاعاتی از مولکولها ایجاد کرده است که پژوهشگران حوزه پزشکی بتوانند در پروژههای خود از آن استفاده و از همه مهمتر با شیوع ویروسهای مرگباری مانند کرونا مقابله کنند.
استارتاپ سِنستایم (SenseTime): شناسایی افراد با ماسک برای جلوگیری از شیوع بیماری
در حال حاضر بیشتر مردم در چین به دلیل شیوع کرونا از ماسک استفاده میکنند و شرکتهای سازنده فناوری تشخیص چهره در این کشور از «هوش مصنوعی» استفاده میکنند تا بتوانند چهره افراد دارای ماسک را نیز شناسایی و از این طریق به جلوگیری از شیوع بیشتر این بیماری کمک کنند.
استارتاپ چینی سِنستایم، باارزشترین استارتاپ هوش مصنوعی در جهان، یکی از چند شرکتی است که فناوری تشخیص چهره خود را به نحوی ارتقا داده است تا بتواند چهره شخصی که ماسک بر صورت دارد را بدون نیاز به برداشتن ماسک از صورت شناسایی کند.
یکپارچگی فناوری تشخیص چهره و تصویربرداری حرارتی
بیماری واگیردار کرونا موجب شده است که شرکتهای سازنده فناوری تشخیص چهره از جمله سِنستایم بخواهند تکنولوژی خود را با تکنولوژی تصویربرداری حرارتی یکپارچه کنند. این نوع از تصویربرداری به منظور ارزیابی دمای بدن استفاده میشود تا بتواند افراد آلوده به ویروس کرونا را تشخیص دهد و هویت آنها را نیز شناسایی و تأیید کند. در حال حاضر تکنولوژی تصویربرداری حرارتی با قابلیت تشخیص چهره از مهمترین دستاوردهای استارتاپ سِنستایم است.
تکنولوژی سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS): تحلیل داده برای ترسیم نقشه رشد بیماری
تکنولوژی سیستم اطلاعات جغرافیایی از سوی دانشگاه جانز هاپکینز به عنوان ابزاری مهم برای توقف روند گسترش ویروس کرونا شناخته شده است. این دانشگاه مجهز به یک سیستم اطلاعاتی است که همه نقاط مبتلا به ویروس کرونا را در سراسر جهان نشان میدهد. تمام نقاط در تصویر زیر دیده میشود.
یکپارچکی دادهکاوی و سیستم اطلاعات جغرافیایی برای شناسایی مکانهای شیوع بیماری
اطلاعات جزء سازنده سیستم اطلاعات جغرافیایی است؛ یعنی بدون اطلاعات نمیتوان از این تکنولوژی استفاده نمود. به همین دلیل دادهکاوی بخش مهم و ضروری این تکنولوژی به حساب میآید. دادهکاوی و سیستم اطلاعات جغرافیایی در کنار هم میتوانند مکانهایی را که مردم بیشتر درباره بیماری صحبت میکنند، شناسایی کنند. از میان منابع اطلاعاتی مختلف، شبکههای اجتماعی پایگاههای اطلاعاتی بسیار مناسبی برای این تکنولوژی هستند.
رباتهای ضدعفونی کننده مکانها و مراقبت از بیماران مبتلا به کرونا
سرعت انتقال ویروس کرونا بسیار بالا و مهار کردن آن بسیار سخت است. بنابراین، به منظور حفظ ایمنی لازم است که افراد در تماس نزدیک با یکدیگر قرار نگیرند. چنین شرایطی بستر مناسبی را برای حضور بیشتر رباتها و تعداد زیادی فناوریهای خودکار فراهم کرده است. در حال حاضر، از رباتها برای ضدعفونی کردن اتاقها، ارتباط با بیماران در اتاقهای ایزوله، اطلاع از علائم حیاتی، دادن داروها به بیماران و … استفاده میشود.
انتشار اشعه فرابنفش برای از بین بردن ویروسها توسط رباتها
در حال حاضر، کشور چین در حال انتقال رباتهایی (UVD) از یک شرکت دانمارکی به بیمارستانهای خود است که میتواند اتاقهای بیماران را ضدعفونی کند. این رباتها با انتشار اشعه فرابنفش میتواند ویروسها و باکتریها -از جمله ویروس کرونا- را از بین ببرد. رباتها به کمک یک شخص از راه دور هدایت و کنترل میشوند.
اپلیکیشن ردیاب تماس نزدیک (Close Contact Detector): بررسی میزان خطر ابتلا افراد به ویروس کرونا
به تازگی کشور چین اپلیکیشن جدیدی تحت عنوان «ردیاب تماس نزدیک» را عرضه کرده است. این اپلیکیشن به افراد اجازه میدهد تا بتوانند میزان خطر ابتلا خود به ویروس کرونا را بررسی نمایند. این برنامه کاربردی به کاربران میگوید که آیا آنها در تماس نزدیک با افراد مبتلا و یا مشکوک به ویروس کرونا بودهاند و یا خیر؟
نحوه کار با اپلیکیشن ردیاب تماس نزدیک
ابتدا کاربران اپلیکیشن را با استفاده از اسکن کد QR در گوشیهای هوشمند خود نصب میکنند. سپس آنها با استفاده از شماره تلفن همراه و وارد کردن شماره شناسه دولتی میتوانند در اپلیکیشن ثبتنام کنند.
با نصب این اپلیکیشن، کاربران میتوانند وضعیت حداکثر سه نفر دیگر را با وارد کردن شماره شناسه دولتی آنها بررسی نمایند. اگر چنانچه آنها در تماس نزدیک با فرد مبتلا به ویروس کرونا قرار بگیرند، این برنامه کاربردی به آن توصیه میکند که در خانه بمانند و با مسئولان بهداشت محلی تماس بگیرند.
سیستم کدهای QR: مهار ویروس کرونا با بر چسب کدهای سبز، زرد و قرمز به افراد
در کشور چین، کدهای QR برای هر یک از شهروندان در نظر گرفته شده است تا بتوانند افرادی را که در خطر تماس با ویروس کرونا قرار داشتهاند و یا نیاز به قرنطینه شدن را دارند، تشخیص دهند.
میلیونها نفر در شهر هانگژو در حال استفاده از این سیستم از طریق اپلیکیشن خدمات پرداخت علیپی (Alipay) هستند. در این سیستم، افرادی که کد سبز دارند میتوانند آزادانه سفر کنند؛ در حالی که افراد با کد قرمز باید به مدت ۱۴ روز در قرنطینه باشند. افرادی که کدشان زرد است، نیاز دارند به مدت ۷ روز در قرنطینه بمانند.
نحوه کار با سیستم کدهای QR
افراد با وارد کردن نام، شماره شناسه دولتی و شماره موبایل در این سیستم ثبتنام میکنند. با ورود به این سیستم، پلتفرم «رتبهبندی سلامت» پرسشهایی را از کاربران به منظور تعیین امتیاز سلامت فرد میپرسد. پرسشهایی چون: وضعیت سلامت جسمانی چگونه است؟ آیا به مناطق آلوده ویروس کرونا سفر کردهاند؟ آیا در تماس نزدیک با بیماران مبتلا به این ویروس قرار گرفتهاند؟
سخن پایانی
امید است به کمک این تکنولوژیها و نیز استارتاپهای نوآورانه و خلاقانه بتوانیم از این بحران به وجود آمده در جهان- از جمله کشور ایران- عبور کنیم و شاهد پیشرفتهای روزافزون تکنولوژی در حوزه سلامت و بهداشت باشیم.