در طی چند ماه گذشته، بازار سرمایه ایران بسیار داغ شده است. به‌طوری که بسیاری از شرکت‌های دولتی و خصوصی اقدام به عرضه اولیه سهام کرده‌اند. در این مدت، بازار سرمایه مورد استقبال تعداد زیادی از مردم قرار گرفته و حجم نقدینگی وحشتناکی به این بازار تزریق شده است. به همین دلیل، جدا از ادامه‌دار بودن یا نبودن این روند، بازار سرمایه مورد توجه بسیاری از شرکت‌ها و به‌خصوص استارتاپ‌ها قرار گرفته است.
تأمین منابع مالی کافی یکی از ارکان مهم رشد و توسعه سریع استا‌رتاپ‌هاست. بیشتر استارتاپ‌های نسل اول ایران که از سرمایه‌گذاران خارجی جذب سرمایه کرده بودند، با تشدید تحریم‌ها و وضعیت اقتصادی نامناسب کشور همانند گذشته به منابع مالی خارجی دسترسی ندارند.
به همین دلیل یکی از راه‌های تأمین مالی برای استارتاپ‌ها استفاده از قابلیت‌های موجود در بازار سرمایه است. اما باید به این موضوع توجه کرد که آیا استارتاپ‌های ایران شرایط لازم برای ورود به بازار سرمایه ایران را دارند یا تحت جو حاکم بر جامعه به این کار علاقه‌مند شده‌اند؟
ورود استارتاپ‌های ایرانی به بازار سرمایه موضوعی است که شاید چندان عمیق به آن پرداخته نشده است. به همین دلیل در تکراسا با حمایت صندوق مالی توسعه تکنولوژی ایران بر آن شدیم تا گزارشی در این مورد تهیه کنیم. برای درک بهتر این موضوع در بخش اول، شرایط ورود به بورس نزدک (Nasdaq) و نیویورک، بزرگ‌ترین بازارهای سرمایه جهان، را مورد بررسی قرار داده‌ایم.
سپس به بررسی عرضه اولیه استارتاپ‌ها در بورس نزدک و نیویورک پرداختیم که با ۷۵ عرضه اولیه، ۲۰٪ کل عرضه اولیه سهام در این دو بازار را تشکیل می‌دهند. در این بخش، تصویر دقیقی از وضعیت استارتاپ‌های وارد شده به بورس نزدک و نیویورک برای خوانندگان ارائه می‌شود.
در بخش دوم این گزارش به بازار سرمایه ایران پرداخته‌ایم و شرایط ورود به بورس و فرابورس را بررسی کرده‌ایم. ورود استارتاپ‌های ایرانی به بازار سرمایه پدیده‌ای جدید در کشور است. نزدیک‌ترین شرکت‌هایی که شاید قابل مقایسه با استارتاپ‌ها باشند، شرکت‌های فناوری‌محوری هستند که پیش از این وارد بازار سرمایه شده‌اند. لذا برای درک بهتر عرضه اولیه سهام استارتاپ‌ها، عملکرد ۱۶ شرکت فناوری‌محور ایرانی حاضر در بازار سرمایه در طی سال‌های گذشته بررسی شده است.
در بخش سوم، وضعیت سهام استارتاپ‌ها مشابه دیجی‌کالا، تپسی، کافه‌بازار و شیپور در سطح جهان بررسی شده‌اند که به ترتیب در حوزه‌های خرده‌فروشی آنلاین، تاکسی آنلاین، بازار اپلیکیشن‌ها و نیازمندی‌های آنلاین فعالیت دارند. موارد موجود در بخش اول و دوم، تصویر کلی خوبی از ورود استارتاپ‌های خارجی و شرکت‌های فناوری‌محور ایرانی به بازار سرمایه را به ما ارائه می‌دهند. اما شاید نتوان با این داده‌ها دقیقاً سرنوشت استارتاپ‌های ایرانی و ورود آن‌ها به بازار سرمایه را پیش‌بینی کرد. به همین دلیل در این بخش به سراغ متخصصان این حوزه، دکتر بابک تدین و دکتر پیمان مولوی، رفتیم تا فرصت‌ها و چالش‌های پیش‌روی استارتاپ‌های ایرانی در ورود به بازار سرمایه را بررسی کنیم.
این گزارش شامل سرفصل‌های زیر است:
- بخش اول – بورس نزدک و نیویورک آمریکا
- چرا باید به عرضه اولیه سهام فکر کرد؟
- با عرضه اولیه سهام با چه چالش‌هایی روبه‌رو خواهیم شد؟
- ۸ گام برای عرضه اولیه سهام در بورس آمریکا
- آمار عرضه اولیه استارتاپ‌ها در سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ در بورس نزدک و نیویورک
- بخش دوم – بازار سرمایه ایران
- بازار سرمایه در ایران
- مراحل ورود به بازار سرمایه ایران
- قوانین ورود به بورس اوراق بهادار
- قوانین ورود به فرابورس
- ارزش‌گذاری شرکت‌ها در عرضه اولیه سهام
- شرکت‌های فناوری‌محور ایرانی حاضر در بازار سرمایه
- بخش سوم – بررسی عرضه اولیه سهام استارتاپ‌های ایرانی
- مقایسه استارتاپ‌های ایرانی با نمونه‌های مشابه خارجی
- نظر کارشناسان درباره عرضه اولیه سهام استارتاپ‌ها در ایران
برای دانلود گزارش «عرضه اولیه سهام استارتاپ‌ها در ایران و آمریکا» بر روی لینک زیر کلیک کنید.
صندوق مالی توسعه تکنولوژی ایران
این گزارش با حمایت صندوق مالی توسعه تکنولوژی ایران تدوین و تهیه شده است. مجموعه تکراسا از حمایت و پشتیبانی این مجموعه، به عنوان یاور تحقیقاتی، کمال تشکر و قدردانی را دارد.
